Page 23 - Biyoloji 9 | 2.Ünite

b) Salgı Kofulu

Golgi aygıtında üretilen salgıların ve metabolizma sonucu meyda-
DÜŞÜNÜP
na gelen atık maddelerin hücre dışına verilmesini sağlayan kese- YORUMLAYINIZ
ciklere salgı kofulu denir. Böcekçil bitkiler ve ayrıştırıcı mantarlar,
Sanayi bölgelerine yakın
sindirim enzimlerini salgı kofulları oluşturarak ekzositozla hücre topraklarda yetişen menek-
dışına verir. şelerin taç yaprakları neden
kırmızı renktedir?
c) Depo Kofulu

Özellikle bitki hücrelerinde görülen bir koful çeşidi olup hayvan
hücrelerinde küçüktür. Bitkilerde zehirli maddeler, metabolizma so-
nucunda meydana gelen atıklar, boya maddeleri, köklerden suyla
birlikte alınan tuzun fazlası, zehirli maddeler ile organik asitler yap-
rak hücrelerinin kofullarında biriktirilir ve sonbaharda yaprak dökü-
müyle bitkiden uzaklaştırılır. Bazı bitkilerdeki kofulların içinde su,
yağ molekülleri ve hava depolanır. Bazı bitkilerin hücre kofulların-
da ise asit ve bazlarla renk değiştirebilen boya maddeleri bulunur.
Bu maddeler, çiçeklerdeki taç yaprakların ve meyvelerin renklen-
mesinde etkilidir. Bitki hücreleri olgunlaştıkça küçük depo kofulları
birleşir ve tek büyük bir kofula dönüşür.

ç) Kontraktil (Kasılgan) Koful
Tatlı sularda yaşayan amip, paramesyum, öglena gibi ökaryotik tek
hücreli canlılarda hücre içine giren suyun fazlası, kontraktil kofullar
yardımıyla hücre dışına atılır (Görsel 2.20). Bu olay sırasında ATP
harcanır. Kontraktil kofullar, sitoplazmaya doğru uzanan çok sayı-
da kol yardımıyla fazla suyu alarak biriktirir. Kofulun etrafını saran
ve kasılabilen ipliksi yapılar sayesinde zaman zaman kasılan koful
içerisindeki su bir miktar tuzla birlikte hücre dışına atılır. Bu sayede
hücre hemoliz olmaktan kurtulur.

Kontraktil koful

Görsel 2.20: Paramesyumda kontraktil koful (x1.000)

103
Hücre