Page 26 - Biyoloji 9 | 2.Ünite

Plastitler

Plastitler; alg, bitki gibi ökaryot hücreli canlılarda bulunan, çift
katlı zara sahip, farklı görevleri yerine getiren organeller grubu-
dur. Plastitler, güneş ışığı yardımıyla fotosentez yapabilir. Çeşitli
renklerde pigmentler içerir. Bitkilerin çiçek, tohum ve meyvelerine
renk verir. Protein, yağ ve karbonhidratların sentezini yapabilir ve
bunları depolayabilir. Bitki hücrelerinde öncü plastitlerden gelişen
kloroplast, kromoplast ve lökoplast olmak üzere üç tip plastit
bulunur. Plastitler belirli şartlar altında birbirine dönüşebilir.
Karekod 2.3:
Sitoplazma ve organeller a) Kloroplastlar

Fotosentez tepkimelerini gerçekleştiren ve klorofil içeren, yeşil
renkli plastitlerdir. Bitkilerin yaprak hücrelerinde bol miktarda bulu-
nur. Kloroplastlar, bitkilerin yapraklarıyla atmosferden aldığı CO ’i,
2
kökleriyle topraktan aldığı sudaki hidrojenleri ışık varlığında birleş-
tirerek besin ve O üretir. Kloroplastlar, organik maddelerin sentezi
2
için gerekli olan ATP’yi güneş enerjisini kullanarak sentezler.

Kloroplastlar çift katlı zarla çevrilmiştir. Kloroplastların iç kısmında
tilâkoit adı verilen, klorofil taşıyan, yassılaşmış kese şeklinde baş-
ka bir zar sistemi vardır. Tilâkoit zarların üst üste dizilerek oluştur-
duğu yığın granum, kloroplastın içini dolduran sıvıya ise stroma
adı verilir (Görsel 2.23). Stroma içerisinde mitokondrilerde olduğu
gibi halka şeklinde DNA molekülü, tüm RNA çeşitleri, ribozomlar ile
İç zar
enzimler bulunur. Kloroplastlar, mitokondriler gibi kendilerini çekir-
değin kontrolünde çoğaltır. İhtiyaç duyduğu proteinlerin bir kısmını
Dış zar kendi ribozomlarında sentezler.

Stroma

Tilâkoit

DNA

Ribozom
Granum

Görsel 2.23: Kloroplastın iç yapısı

106
Hücre