Page 4 - Kimya 11 | Çalışma Defteri -8

Hatırlıyor muyum?

Mekanizmalı tepkimelerde denge sabiti ara basamaklara bağlı değildir. Denge
bağıntısı net tepkimeye göre yazılır. Tepkimeye giren ve oluşan ürünlerin hepsi
aynı fazda olmayabilir. Tepkimeye katılan maddeler farklı fazda ise ortaya çıkan
dengeye heterojen denge denir. Hatırlıyorum
Saf sıvı ve katıların derişimi değişmediği için denge bağıntısında yer almazlar. 2 Puan
Aşağıdaki tepkimede hidrojen gaz, kükürt katı hâlde olduğundan tepkime Kısmen Hatırlıyorum
5 heterojen tepkimedir. 1 Puan

H₂(g) + S(k) H₂S(g) denge bağıntısı KC = şeklinde yazılır. Hatırlamıyorum
0 Puan
Tepkimeye katılan maddeler aynı fazda ise tepkimeye homojen denge denir.
Aşağıdaki tepkimede azot, hidrojen ve amonyak gaz hâlde olduklarından tepkime
homojen tepkimedir.
N₂(g) + 3H₂(g) 2NH₃(g) denge bağıntısı KC = şeklindedir.

Denge sabiti aynı zamanda bir tepkimenin hangi yöne ilerleyeceği hakkında
da bilgi verir. Tepkimenin herhangi bir anındaki derişimler denge bağıntısında Hatırlıyorum
yerine yazıldığında elde edilen değere denge kesri denir. Denge kesri QC ile ifade 2 Puan
6 edilir. Elde edilen QC ile KC karşılaştırılır. Kısmen Hatırlıyorum
KC = QC ise tepkime dengededir. QC tepkimedeki KC değerinden büyük veya küçükse 1 Puan
tepkime dengede değildir. Hatırlamıyorum
KC > QC ise sistemin dengeye ulaşabilmesi için tepkime ürünler yönüne hareket eder. 0 Puan
KC < QC ise sistemin dengeye ulaşabilmesi için tepkime girenler yönüne hareket eder.

Tepkimeyi oluşturan kimyasal türlerin gaz fazında olduğu homojen tepkimelerde
derişim yerine kısmi basınç kullanılarak denge sabiti hesaplanabilir. Kısmi
basınçla ifade edilen denge sabiti “Kp ’’ ile gösterilir. Kp ürünlerin kısmi basıncı
ile tepkimeye girenlerin kısmi basıncı arasındaki oranı ifade eder. Aşağıdaki
tepkimenin denge sabiti kısmi basınçlarla ifade edilirse Hatırlıyorum
2 Puan
7 aA(g) + bB(g) cC (g) + dD (g) Kp = şeklinde yazılır. Kısmen Hatırlıyorum
1 Puan
KP ifadesinde yazılan PA, PB, PC ve PD; A, B, C ve D gazlarının kısmi basıncını Hatırlamıyorum
belirtirken tepkimedeki gazların önüne yazılan kat sayıları Kp ifadesinde gazların 0 Puan
basınçlarına üs olarak yazılır.
Kimyasal tepkimelerde basınçlar cinsinden denge sabitleri (KP) ile derişimler
cinsinden denge sabitleri (KC) arasındaki ilişki aşağıdaki şekildedir.
Kp = bağıntısı elde edilir.

Kimyasal tepkime ters çevrildiğinde denge sabiti KC değeri, değerini alır.
Hatırlıyorum
Tepkime denklemi herhangi bir katsayıyla çarpıldığında çarpılan sayı denge 2 Puan
8 sabitine üs olarak yazılır. Kısmen Hatırlıyorum

Bir kimyasal tepkime iki veya daha fazla kimyasal tepkimenin toplamı şeklinde 1 Puan
yazılabiliyorsa toplam tepkimenin denge sabiti toplanan tepkimelerin denge Hatırlamıyorum
0 Puan
sabitlerinin çarpımına eşittir.

ORTAÖĞRETİM 4 KİMYA-11
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ