Page 5 - Kimya 11 | Çalışma Defteri -8

Hatırlıyor muyum?

Dengedeki bir sisteme etki edilmediği sürece maddelerin derişiminde ve
miktarlarında zamanla bir değişiklik olmaz. Fakat sisteme etki edilirse denge
bozulur. Sisteme dışarıdan uygulanabilecek etkiler şunlardır: Hatırlıyorum
• Sıcaklık 2 Puan
9 • Derişim Kısmen Hatırlıyorum
• Hacim
1 Puan
• Kısmi basınç veya toplam basınç değişimi Hatırlamıyorum
Le Chatelier İlkesine göre dengedeki sisteme etki edildiğinde sistem tekrar dengeye 0 Puan
ulaşıncaya kadar etkiyi azaltacak yönde eğilim gösterir. Yeni tepkime koşullarına
göre yeniden denge kurulur.

Suyun kendi kendine iyonlaşmasına suyun oto-iyonizasyonu (otoprotolizi)
denir ve tersinir tepkime olduğu için su molekülü iyonlarıyla denge hâlindedir.
H₂O(s) H⁺(suda) + OH-(suda)
Suyun denge tepkimesinde H⁺ ve OH- iyonları bulunur. H⁺ iyonu çok küçük iyon
yarıçapına sahiptir. H⁺ iyonu proton gibi davranarak diğer su molekülleriyle
kolaylıkla tepkimeye girer ve hidronyum (H₃O⁺) iyonunu oluşturur.
H₂O(s) + H⁺(suda) H₃O⁺(suda) Hatırlıyorum
Suyun oto-iyonizasyonunu gösteren bu denge tepkimesi için denge bağıntısı, 2 Puan

10 KC = [H₃O⁺][OH-] Kısmen Hatırlıyorum
şeklinde yazılır. Bu denge bağıntısında H₃O⁺ yerine H⁺ yazıldığında ise denge
1 Puan
bağıntısı, Hatırlamıyorum
KC = [H⁺][OH-] 0 Puan
şeklinde olur.
KC denge sabitine suyun iyonlaşma sabiti denir ve genellikle Ksu ile gösterilir.
Ksu= [H⁺][OH-]
Saf suyun standart koşullarda (1 atm basınç ve 25 °C) deneysel olarak ölçülen
yaklaşık iyonlaşma sabiti Ksu=1x10-¹⁴’tür. Saf sudaki H⁺ ve OH- iyonlarının
derişimi birbirine eşittir.

MATEMATİK-11
ORTAÖĞRETİM 5 KİMYA-11
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ