Page 68 - Coğrafya 10 | 1.Ünite

DOĞAL SİSTEMLER

Buzul gölleri, buzul aşındırmasıyla meydana ge-
len çanakların (sirk) sularla dolması sonucu oluşur.
Bu göller daha çok kutuplara yakın alanlarda ve dağ-
ların yüksek kesimlerinde bulunur. Kanada, Norveç,
İsveç, Finlandiya ve İsviçre buzul göllerinin fazla ol-
duğu ülkelerdir (Görsel 1.76).

Görsel 1.76: Moraine (Moreyn) Gölü / Kanada

Doğal set gölleri; çevresine göre alçakta olan
vadi, tektonik çukur veya koy gibi yerlerin önlerinin
doğal setlerle kapanması sonucu oluşur.
Volkanik set gölleri; volkanizma sonucu yeryü-
züne püsküren lavlar ile katı malzemelerin bir akar-
su vadisi, çanak veya havzanın önünü kapamasıyla
oluşur (Görsel 1.77).

Görsel 1.77: Pina Gölü (Filipinler)

Moren set gölleri, buzullar tarafından taşınan
morenlerin meydana getirdiği setlerin gerisinde su-
ların toplanması ile oluşur. Günümüzde buzulların
olmadığı ama geçmiş dönemlerde buzullar altında
kalmış bölgelerde moren set göllerine rastlanmakta-
dır (Görsel 1.78).

Görsel 1.78: Tilicho (Tilikko) Gölü / Nepal

Alüvyal set gölleri; akarsuların taşıdığı alüv-
yonlarla akarsu yatağı, koy veya körfezin önünün
kapanması sonucu oluşur. Bu göllerin oluşumu üç
şekilde gerçekleşmektedir. Birincisi, akarsuların yan
kollarının taşıdığı alüvyonların ana akarsuyun önü-
nü kapamasıyla oluşur. İkincisi, bir koy veya körfezin
ağız kısmının akarsu alüvyonlarıyla tıkanması sonu-
cu oluşur. Ülkemizde yer alan Çamiçi Gölü bu ikinci
oluşuma örnek verilebilir (Görsel 1.79). Üçüncüsü de
taban seviyesi ve delta ovalarından kopmuş mende-
reslere ait iki ucun alüvyonlarla kapanması sonucu
oluşur.
Görsel 1.79: Çamiçi Gölü (Aydın-Muğla)
78