Page 14 - Coğrafya 12 | 2.Ünite

3 4 Türkiye’de Ulaşım Sistemlerinin Gelişimi

Türkiye, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapması ve önemli bir jeopolitik konuma sahip ol-
ması nedeniyle ulaşım konusunda oldukça zengin tarihsel izler barındırmaktadır. İpek Yolu, Baharat Yolu
ve Kral Yolu gibi önemli ticaret yollarının rotası üzerinde olması bunun göstergesidir.

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de tarihsel süreç içerisinde teknolojinin gelişimiyle orantılı olarak
ulaşım sistemlerinde büyük değişimler ve gelişmeler meydana gelmiştir.

3 4 1 Kara Yolları

Kara yolu ulaşımının en büyük özelliği, nüfusun ve ekonomik faaliyetlerin yer aldığı bütün noktalara erişi-
me imkân vermesi ve ulaşım sistemleri arası geçişlere uygun olmasıdır. Bu özelliği ile kara yolu taşımacı-
lığı, tarihten bu yana toplum refahının gelişmesinde en önemli rolü üstlenen ve kalkınmanın en temel itici
gücü olarak hizmet veren ulaşım sistemi olarak ön plana çıkmıştır.
Ülkemizde kara yolu ulaşımının tarihçesine bakıldığında Osmanlı Devleti’nin Yükseliş Dönemi’nde ih-
tiyaçlara bağlı olarak kara yolu ağının geliştirildiği ve uzun müddet bu ağın kullanıldığı görülür. Ancak
Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde savaşlardan dolayı yollar yeterince geliştirilememiştir..
Satıcıya Göre Bağış Toplama Sonuçları
Sütun, çubuk ve pasta grafikleri her satıcı tarafından
Cumhuriyet’in ilk yıllarında öncelikle yerleşim birimleri arasındaki seyahat süresini kısaltan, ulaşılamayan
KATILIMCI
SATILAN BİRİM
satılan ürün sayısı gibi tek bir kategorideki değerleri
1923
18.335
yerlere ulaşımı sağlayan bir kara yolu sistemi hedeflenmiştir. Bu dönemde ulusal sınırlar içerisinde toplam
karşılaştırır. Pasta grafikleri her kategorinin değerini
47.080
1950
tamın yüzdesi olarak gösterir.
18.350 km’lik kara yolu bulunmaktadır (Grafik 3.5). 59.453
1970
1990 59.128
1946 yılında makineli yol yapımına geçilerek 4 olan bölge müdürlüğünün sayısı 10’a çıkarılmıştır. 1950
2010
62.785
64.619
2016
yılında Karayolları Genel Müdürlüğü kurularak ülke çapında yol planlama, etüt ve proje çalışmalarına baş-
lanmıştır. 1960’lı yıllara gelindiğinde Türkiye’nin ihtiyacı olan 60 bin km’lik yol ağına ulaşılmıştır.
1970’lerde kara yolunu kullanan motorlu taşıt sayısı giderek artarken trafiğin yoğun olduğu ana yollarda ve
büyükşehirlerin çevrelerinde çok şeritli otoyolla- Km
rın yapımı önem kazanmıştır. 70000
1970 yılında yapımına başlanan, 30 Ekim 1973 60000
tarihinde tamamlanarak hizmete açılan 15 Tem- 50000
muz Şehitler (Boğaziçi) Köprüsü ile çevre yolu, 40000
Avrupa ve Asya arasındaki ilk sabit bağlantı ola-
rak Türkiye ulaşım ağının önemli bir halkasını 30000
oluşturmuştur. 20000
1985 yılına gelindiğinde asfalt kaplama yol mik- 10000
tarı artarken otoyol çalışmaları önem kazanmış- 0
tır. 2000 yılında bölünmüş yol çalışmalarına baş- Yıl 1923 1950 1970 1990 2010 2016
lanmıştır.
Grafik 3.5: Türkiye’de yıllara göre otoyol, devlet ve il yolla-
rının toplam uzunlukları

Otoyol: Yüksek trafik kapasiteli yollardır. Bölünmüş yol tipinde olup her bir yönde en az iki şerit mevcuttur.

Devlet yolu: Önemli bölgeleri ve il merkezlerini demir yollarına, havaalanlarına, limanlara bağlayan yollardır.

İl yolu: İl sınırları içerisinde kalan şehir, ilçe ve kasabaları birbirine bağlayan ve aynı zamanda il merkezlerini
demir yollarına, havaalanlarına, limanlara bağlayan yollardır.

102