Page 24 - Coğrafya 9 | 1.Ünite

Dünya, Güneş etrafında dönerken astronomik mevsimlerin periyotlarını belirleyen dört önemli gün ortaya
çıkar. Bu, dört önemli gün ve özellikleri şunlardır (Şekil 1.10):

21 Haziran 21 Aralık
o
40 o 66 33’ K K
o
23 27’ 66 33’
o
0 40
o
o
o
o
23 27’ Güneş Işınları 23 27’
40 o 0 o
o
66 33’ o
o
40 23 27’
o
G 21 Mart-23 Eylül G 66 33’
K 66 33’
o
40 o 23 27’
o
Güneş Işınları 0 o

o
40 o 23 27’ Şekil 1.10: Yerkürenin 21 Haziran,
23 Eylül, 21 Mart ve 21 Aralık tarihlerinde
G Güneş karşısındaki konumları

21 Mart 21 Haziran 23 Eylül 21 Aralık

o
• Güneş ışınları öğle vakti Ek- • Güneş ışınlarının 23 27’ ku- • Güneş ışınları öğle vakti Ek- • Güneş ışınlarının 23 27’
o
vator üzerindeki noktalara zey paraleline yani Yengeç vator üzerindeki noktalara güney paraleline yani Oğlak
dik açı ile düşer. Bu nedenle Dönencesi’ne öğle vakti dik dik açı ile düşer. Bu nedenle Dönencesi’ne öğle vakti dik
yerel saat ile öğle vakti tam açı ile düştüğü bu tarihe KYK yerel saat ile öğle vakti tam açı ile düştüğü bu tarihe GYK
12.00’de gölge oluşmaz. için yaz solstisi (gün dönü- 12.00’de gölge oluşmaz. için yaz solstisi (gün dönü-
• Dünya üzerinde her yerde mü) denir. • Dünya üzerinde her yerde mü) denir.
gece-gündüz eşitliği yaşanır. • Bu tarihte yerel saat ile öğle gece gündüz eşitliği yaşanır. • Bu tarihte yerel saat ile öğle
Bu duruma ekinoks adı ve- vakti tam 12.00’de Yengeç Bu duruma ekinoks adı ve- vakti tam 12.00’de Oğlak
rilir. Dönencesi üzerindeki nokta- rilir. Dönencesi üzerindeki nokta-
• Kuzey yarım kürede ilkbahar, larda gölge oluşmaz. • Kuzey yarım kürede sonba- larda gölge oluşmaz.
Güney yarım kürede ise son- • Kuzey yarım kürede en uzun har, Güney yarım kürede ise • Kuzey yarım kürede en uzun
bahar mevsimlerinin başlan- gündüz, Güney yarım kürede ilkbahar mevsimlerinin baş- gece, Güney yarım kürede
gıç tarihidir. ise en uzun gece yaşanır. Bu langıç tarihidir. ise en uzun gündüz yaşanır.
• Ekvator’un kuzeyinde gölge tarihten sonra Kuzey yarım • Ekvator’un kuzeyinde gölge Bu tarihten sonra Kuzey ya-
yönleri kuzeye, güneyinde kürede gece, Güney yarım yönleri kuzeye, güneyinde rım kürede gündüz, Güney
ise güneye doğru yönelir. kürede ise gündüz süresi ise güneye doğru yönelir. yarım kürede ise gece süresi
• Aydınlanma çemberi kutup uzamaya başlar. • Aydınlanma çemberi kutup uzamaya başlar.
noktalarından geçer. • Kuzey yarım kürede yaz, noktalarından geçer. • Kuzey yarım kürede kış,
• Aynı meridyen yayı üzerinde- Güney yarım kürede ise kış • Aynı meridyen yayı üzerinde- Güney yarım kürede ise yaz
ki tüm noktalarda Güneş aynı mevsiminin başlangıç tarihi- ki tüm noktalarda Güneş aynı mevsiminin başlangıç tarihi-
anda doğar ve aynı anda dir. anda doğar ve aynı anda dir.
batar. • Aydınlanma çemberi kutup batar. • Aydınlanma çemberi kutup
• Kuzey Kutup Noktası’nda 6 dairelerinden geçer. • Güney Kutup Noktası’nda 6 dairelerinden geçer.
ay sürecek gündüzün, Gü- • Kuzey Kutup Dairesi’nde 24 ay sürecek gündüzün, Kuzey • Kuzey Kutup Dairesi’nde
ney Kutup Noktası’nda ise saat gündüz, Güney Kutup Kutup Noktası’nda ise 6 ay 24 saat gece, Güney Kutup
6 ay sürecek olan gecenin Dairesi’nde ise 24 saat gece sürecek olan gecenin baş- Dairesi’nde ise 24 saat gün-
başlangıç tarihidir. yaşanır. langıç tarihidir. düz yaşanır.

34 DOĞAL SİSTEMLER