Page 22 - Coğrafya 9 | 1.Ünite

BEYİN FIRTINASI
Zaman kavramını Dünya’nın hareketleri oluşturur. Dünya kendi etrafındaki bir turunu tamamlayıncaya
kadar geçen süre bir günü, Güneş’in etrafında bir turu tamamlayıncaya kadar geçen süre ise bir yılı oluşturur.
Bir an için Güneş sisteminin içerisinde Dünya’daki canlı yaşamını destekleyen benzer koşulların var olduğu
bir gezegen keşfedildiğini ve dünya nüfusunun önemli bir bölümünün de bu yeni gezegene yerleştiğini dü-
şününüz.

1. Sizce yeni keşfedilen bu gezegende zaman neye göre belirlenir?
2. Dünya ile keşfedilen bu gezegen arasında nasıl bir zaman farkı ortaya çıkar?
Eksen Eğikliği
Dünya, yıllık hareketini yaparken kutuplardan geçen ekseni ve yörünge düzlemi arasında 66 33’lık bir açı ile
o
o
döner. Bu nedenle Ekvator düzlemi ile yörünge düzlemi arasında 23 27’lık bir açı oluşur. Bu açı eksen eğikliği
olarak adlandırılır (Şekil 1.7).
Eksen

Yörünge

Yörünge Düzlemi

Şekil 1.7: Dünya yörünge düzleminde ekseni eğik olarak döner.

Eksen eğikliği (Şekil:1.8) ve Dünya’nın Güneş etrafındaki hareketine bağlı olarak şu sonuçlar ortaya çıkar:
• Güneş ışınlarının bir noktaya düşme açısı yıl içinde değişir. Bu duruma bağlı olarak gölge boyu ve sıcaklık de-
ğerleri de yıl içinde değişir.
• Güneş ışınları yıl içinde sadece dönenceler arasında kalan noktalara dik açı ile düşer.
• Güneş’in doğuş ve batış saatleri ile gece-gündüz süreleri yıl içinde değişir.
• Aydınlanma çizgisi, kutup daireleri ve kutup noktaları arasında yer değiştirir.
• Mevsimler arasında basınç farkları ve buna bağlı olarak muson rüzgârları oluşur.
• Aynı anda farklı yarım kürelerde farklı mevsimler yaşanır.
• Matematik iklim kuşakları oluşur.
Ekliptik eksen
Yer ekseni
23 27’
0

66 33’
0
Ekvator
düzlemi

Ekliptik Ekvator
düzlemi

0
23 27’

0
66 33’
Şekil 1.8: Eksen eğikliği

32 DOĞAL SİSTEMLER