Page 11 - DEFTERİM BİYOLOJİ 10
P. 11

1.
                                                                                         Mitoz ve Eşeysiz Üreme     Bölüm


            HÜCRE BÖLÜNMESİNİN GEREKLİLİĞİ

            Tüm canlılar tek ya da çok hücreden meydana gelir. Her hücre kendinden önceki hücrenin bölünmesiyle oluşur.
            Hücre bölünmesi canlılarda genel olarak üremeyi, büyümeyi, gelişmeyi ve hasar görmüş yapıların onarımını sağlar.
            Bir hücrenin bölünebilmesi için genellikle belirli bir büyüklüğe ulaşması gerekir.



                                                     Hücre Neden Bölünür?





                                   2
                                              3
                   Hücrede Yüzey (r ) / Hacim (r )                                Sitoplazmanın Çekirdeğe
                         Oranının Azalması                                          Oranının Bozulması
                   Büyüyen hücrenin hacmi yüzeyine                            Büyüyen hücrede sitoplazmanın
                   göre daha çok artar. Hücre zarı                            çekirdeğe oranı arttıkça çekirdek,
                   madde ve gaz alışverişini gerçek-                          hücreyi yönetmekte zorlanır. Hücre,
                   leştirmede zorlanır. Yüzey / hacim                         çekirdek etkinliğini artırmak için
                   oranını artırmak için hücre bölünür.                       bölünür.







                                                                  3
                              Yüzey alanı (r )            Hacim (r )                  Omurgalı hayvanlarda büyüme
                                          2
            Hücre büyüdükçe;                   azalır,                   artar.
                                                                                      hormonu hücre bölünmesinde uyarıcı
                                Hacim (r )              Yüzey alanı (r )              etkiye sahiptir.
                                        3
                                                                    2


            HÜCRE DÖNGÜSÜ
            Bir hücrenin oluştuğu andan başlayarak bölünüp iki yavru hücre oluşturuncaya kadar geçirdiği sürece hücre
            döngüsü denir.


            Temel Kavramlar





                      Genom                 Gen                  Histon                Nükleozom
                       Bir hücrenin genetik   Belirli bir kalıtsal     DNA’nın             Histon üzerine
                         bilgisini içeren     özelliği kodlayan     paketlenmesini       DNA’nın sarılması
                       DNA moleküllerinin    anlamlı DNA parça-        sağlayan          ile oluşan yapıdır.
                           tamamıdır.              sıdır.            proteinlerdir.





           Kromatin İplik        Kromozom             Kardeş Kromatit       Sentromer             Kinetokor
                  DNA’nın         Mitoz sürecine giren   Eşlenmiş kromo-     Kardeş kromatitlerin   Kardeş kromatitlerin
                nükleozomlar       hücrede kromatin     zomlarda birbirinin   birbirine bağlandığı    iğ ipliklerine
                  şeklinde        ipliğin yoğunlaşarak   kopyası olan kroma-      bölgedir.       tutunduğu özelleşmiş
             paketlenmiş hâlidir.  oluşturduğu yapıdır.  tin ipliklerden her                         moleküllerdir.
                                                             biridir.




                                                                                                                    11
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16