Page 73 - DEFTERİM BİYOLOJİ 10

1.
Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik Bölüm

Akraba Evliliklerinin Sakıncaları

İkinci dereceden kuzen ve daha yakın akraba olan kişiler arasındaki evliliklere
akraba evliliği denir.
Akraba evlilikleri toplumun ortak gen havuzunda yer alan kusurlu alellerin
karşılaşma olasılığını artırır.
Otozomal çekinik genetiğe sahip olan Akdeniz ateşi, kistik fibrozis, fenilketonüri
ve orak hücre anemisi gibi hastalıkların Türkiye’de sık görülmesinin nedeni akraba
evlilikleridir.

GENETİK VARYASYONLAR VE BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK

Yeryüzünde bulunan canlıların çeşitliliği biyolojik çeşitlilik olarak tanımlanır.
Aynı türe ait bireyler arasında gözlenen değişikliklerin nedeni modifikasyonlar ve
kalıtsal (genetik) varyasyonlardır.

Görsel 4: Uğur böceğinde varyasyon
Modifikasyon çevrenin etkisiyle meydana gelen, fenotipte değişiklik oluşturan ve
kalıtsal olmayan özelliklerdir. Güneş ışığının deri rengini koyulaştırması, spor yapan
kişilerin kaslarının gelişmesi modifikasyona örnektir.

Tek yumurta ikizlerinin genotipleri aynıdır. Ancak fenotipleri çevresel şartlara göre değişiklik
gösterebilir.

Kalıtsal (genetik) varyasyon aynı türün bireyleri arasında görülen farklı
karakteristik özelliklerdir. Genlerde veya DNA parçalarında oluşan farklılıktır.
Genetik çeşitlilik sağlar. İnsanda göz rengi, parmak uzunluğu ve kan grubunun
farklı olması kalıtsal varyasyona örnektir. Mutasyonlar, mayoz ve döllenme tür içi
kalıtsal varyasyonlara neden olur.

Mutasyonlar genlerin ya da kromozomların yapısının veya sayısının değişmesidir.
Mutasyonların oluşmasında UV (ultraviyole), sıcaklık, radrasyon, pH, bazı
kimyasallar ve virüsler etkili olabilir. Mutasyonlar, üreme hücrelerinde meydana
gelirse kalıtsal olur.
Kalıtsal varyasyonlar bireyin hayatta kalma olasılığını artırır ya da azaltır.

Canlının ortam şartlarına uyum (adaptasyon) kazanmasını sağlayan varyasyonlar, hayatta
kalma şansını artırır.

73