Page 193 - DEFTERİM TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10
P. 193
3. ÜNİTE: ŞİİR
7. XVII. yüzyılda yaşamış, dönemin padişahı IV. Murat
6. Bir lisedeki beş öğrenci okul panosu için Ali Şİr ve çevresinden büyük ilgi görmüş bir şair devlet
Nevâî ile ilgili bilgi kartları hazırlmıştır. adamıdır. Hayatın zevk ve eğlencelerini gazellerinde
yalın bir dille ve samimiyetle yazmıştır. Nef’î ile
I. BİLGİ KARTI birbirlerini çok sevmiş, arada sırada örnekteki gibi
atışarak çağa damgalarını vurmuşlardır.
İlk şiirlerini Farsça yazan Ali Şîr Nevâî, Fars
dili ve edebiyatının çok yaygın olduğu bir
devirde yaşamıştır. Muhâkemetü’l-Lugateyn
adlı sözlüğü Türkçe ile Farsçanın dil imkânları
yönünden karşılaştırılması amacıyla yazmış
ve Türkçenin Farsçadan daha üstün bir dil Şimdi hayl-i suhan-verân içre
olduğunu göstermek istemiştir.
Nef’î mânendi var mı bir şâ’ir
Sözleri Seb’a-i mu’allakadur
İmri’ü’l-Kays kendidür kâfir
II. BİLGİ KARTI
Feridüddin Attâr’ın Mantıku’t-Tayr adlı
eserine nazire olarak yazdığı Lisanü’t-Tayr, Bize kâfir demiş Müftî Efendi
tasavvufi bir eserdir. Bu eser, Nevâî’nin hamse
dışında kalan mesnevilerindendir. Tutalım ben ana diyem müselmân
Varıldıkta yarın rûz-ı mahşere
İkimiz de çıkarız anda yalan
III. BİLGİ KARTI
Parçada sözü edilen divan şairi aşağıdakilerden
Çocukluk döneminde başlayıp hayatının
hangisidir?
sonuna kadar yazdığı şiirlerini bir araya
topladığı Türkçe divanlarının dışında bir tane
A) Şeyh Galib
de Farsça divanı vardır. DEFTERİM TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 — ÇOKTAN SEÇMELİ SORULAR
B) Ahmed Paşa
C) Süleyman Çelebi
IV. BİLGİ KARTI D) Koca Râgıb Paşa
Sadece Çağatay edebiyatının değil Türk E) Şeyhülislâm Yahyâ
edebiyatının en önemli şairlerinden olan
Nevâî, Türk edebiyatında hamse sahibi ilk
şairdir. Hüsrev ü Şîrîn, Leylâ vü Mecnûn da
8. Servetifünun şiirinin önde gelen temsilcilerinden
hamsesine dâhil ettiği mesnevilerdendir.
Tevfik Fikret; Halûk’un Defteri adlı eserinde oğlu
Halûk’a şiiriyle nasihatte bulunmuş, oğlunun
şahsında yeni bir nesil ve yeni bir dünya hayal
etmiştir. XVII. yüzyılda ----’nin yazdığı Hayriyye
V. BİLGİ KARTI
ile XIX. yüzyılın tavrının ürünü olan Halûk’un
Mîzânü’l-Evzân, Nevâî’nin o dönem şairleri Defteri’nin kıyası, okurlara çok açık bir farklılaşma
arasında fazlasıyla kullanılan aruz kalıpları konusunda ipuçları vermektedir.
hakkında genel bilgiler vermek amacıyla
kaleme aldığı düşünülen üç bölümlük küçük Parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
risalesidir. getirilmelidir?
Hangi bilgi kartında bir yanlışlık yapılmıştır? A) Fuzûlî
B) Nef’î
A) I B) II C) III D) IV E) V
C) Nâbî
D) Nâilî
E) Neşâtî
191
