Page 213 - DEFTERİM TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10

Sıra Sizde

1. Etkinlik: Aşağıdaki metni okuyunuz. Metinden hareketle soruları cevaplayınız.

Türeyiş Destanı’ndan

Kara-Korum çaylarından sayılan iki nehir vardı. Bunlardan birine Toğla ve diğerine de Selenge
adı verilirdi. Bu nehirler akarak Kamlancu adlı bir yerde birleşirlerdi. Bu iki ırmağın arasında
iki tane ağaç vardı. Bu iki ağaç da iki dağın arasında yetişerek büyümüştü.

Bir gün bu iki ağacın arasına gökten bir ışık inmişti. Bunun üzerine, iki yandaki dağlar yavaş
yavaş büyümeye başladılar. Bu durumu gören halk ise hayretler içinde kalmıştı. İçlerinde büyük
bir saygı duyarak Uygurlar oraya doğru yaklaştılar. Tam yaklaştıkları bir sırada kulaklarına
çok tatlı ve güzel müzik nağmeleri gelmeye başladı. Her gece buraya bir ışık inmeye ve ışığın
etrafında da otuz defa şimşek çakmaya başladı. Diğer bir gün de aynı yerde ayrı ayrı kurulmuş
beş tane çadır gördüler. Bunların her birinde birer çocuk oturuyordu. Her çocuğun karşısında
da onları doyurmaya yetecek kadar süt dolu emzikler asılı idi. Çadırın tabanı da baştan
aşağıya kadar gümüşle döşenmişti.

Bütün boyların reisleri ve halkları, bu garip şeyi görmek için yerlerini bırakıp koşmuşlardı. Bu
manzarayı görünce, saygı ile diz çöküp selam verdiler. Biraz sonra da çocukları alarak dışarı
çıktılar. Beslenip büyütülmeleri için de onları sütannelerine ve dadılara verdiler. Her fırsatta
onlara saygı gösteriyorlar ve ikramda bulunuyorlardı. Çocuklar artık süt çocuğu olmaktan
çıkıp da konuşmaya başlayınca Uygurlardan anne ve babalarını sordular. Onlar da o iki ağacı
gösterdiler. Bunun üzerine halk, çocukları alıp ağaçların yanına gittiler. Çocuklar ağaçları
görünce onlara tıpkı evladın babasına gösterdiği saygıyı gösterdiler.
Bahaeddin Ögel, Türk Mitolojisi

a) Metinde geçen olağanüstü unsurlar nelerdir?
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................

b) Türk destanlarında yer alan ortak motiflerden hangileri metinde bulunmaktadır?
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................

2. Etkinlik: Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun kelimelerle tamamlayınız.

motiflerden Manas Destanı İlahi Komedya

Nâzım Hikmet Ran mitoloji derleme

a) Mitleri, mitlerin doğuşlarını, anlamlarını yorumlayan, inceleyen bilim dalına .......................................
denir.
b) İtalyan edebiyatına ait olan ..........................................................., Dante tarafından yazılmıştır.
c) Işık, at, ağaç ve kurt Türk destanlarında geçen ortak ........................................................... bazılarıdır.
ç) Doğal destanlar oluş, yayılış ve ........................................................... olmak üzere üç safhadan oluşur.
d) Kuvâyi Milliye, ............................................................ tarafından yazılmış yapma destandır.

211