Page 217 - DEFTERİM TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10
P. 217
DESTAN VE EFSANE ARASINDAKİ FARKLILIKLAR
Destan Efsane
Bilgi Havuzu
* Milletlerin tarihindeki önemli * Oluşum ve şekillenmesinde
ve sarsıcı olayların (savaş, genellikle hayal gücü etkilidir. Efsanelerde
sel, deprem vb.) sonucunda Ancak insanlar, olayın gerçekten anlatılanlar,
oluşmuştur. Gerçek bir olaya yaşandığına inanır. inandırıcılık özelliği
dayanır. taşıması yönüyle
* Bölgesel veya kişisel konuları işler. olağanüstü olaylar
* Bir toplumun tamamını içeren diğer
ilgilendiren konuları ele alır. * Değişik konu ve temaları ele alır. türlerden ayrılır.
* Kahramanlık, cesaret, yiğitlik, * Olay, kişi ve yerle ilgili kutsallık
mücadele gibi temaları işler. düşüncesi oluşturur.
* Olay, kişi ve yerle ilgili kutsallık * Kısa anlatılardır.
düşüncesi oluşturmaya yönelik bir
işlevi ve anlatımı yoktur. * Farklı milletlerde benzer efsanelere
rastlanabilir.
* Uzun soluklu anlatılardır.
* Bir millete özgüdür.
SÜPHAN DAĞI
Efsaneler kaynağı Van Gölümüzün kuzeybatısında 4434 metrelik
ÖRNEK başlarda yer alan Süphan Dağımızın da çok eskiye dayanan bir hikâyesi
yüksekliğiyle, heybetli duruşu ile yurdumuzun yüce dağları arasında
vardır. Çevre halkının anlattığına göre bu dağımızın ad alması şu
hadiseye bağlanmaktadır: Hz. Nuh Aleyhisselam ile teknesine aldığı
insan ve hayvanlar, tufan suları üzerinde günlerce yol aldıktan sonra
bir tepeye çarparlar. Sular altında kalan bu tepe, bir dağın su üzerinde
kalmış yüksek tepeleridir. Teknelerinin bu tepeye çarpması üzerine Nuh
Aleyhisselam, hadisenin yarattığı bir anlık tereddütten sonra şu sözleri
söyler:
“Suphanallah (Allah’ı tenzih ederim, teşbih ederim)”
Daha sonra Nuh Aleyhisselam, suların alçalması ile geri çekilir. O
günden sonra teknenin çarptığı tepeye Süphan adı verilir. Halkın
anlattığına göre teknenin bazı parçaları hâlâ dağın tepesinde
mevcutmuş.
Saim Sakaoğlu, 101 Anadolu Efsanesi
215