Page 217 - DEFTERİM TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10
P. 217

DESTAN VE EFSANE ARASINDAKİ FARKLILIKLAR



                            Destan                                        Efsane
                                                                                                             Bilgi Havuzu
               * Milletlerin tarihindeki önemli              * Oluşum ve şekillenmesinde
                  ve sarsıcı olayların (savaş,                 genellikle hayal gücü etkilidir.           Efsanelerde
                  sel, deprem vb.) sonucunda                   Ancak insanlar, olayın gerçekten           anlatılanlar,
                  oluşmuştur. Gerçek bir olaya                 yaşandığına inanır.                        inandırıcılık özelliği
                  dayanır.                                                                                taşıması yönüyle
                                                             * Bölgesel veya kişisel konuları işler.      olağanüstü olaylar
               * Bir toplumun tamamını                                                                    içeren diğer
                  ilgilendiren konuları ele alır.            * Değişik konu ve temaları ele alır.         türlerden ayrılır.


               * Kahramanlık, cesaret, yiğitlik,             * Olay, kişi ve yerle ilgili kutsallık
                  mücadele gibi temaları işler.                düşüncesi oluşturur.

               * Olay, kişi ve yerle ilgili kutsallık        * Kısa anlatılardır.
                  düşüncesi oluşturmaya yönelik bir
                  işlevi ve anlatımı yoktur.                 * Farklı milletlerde benzer efsanelere
                                                               rastlanabilir.
               * Uzun soluklu anlatılardır.


               * Bir millete özgüdür.









                                                    SÜPHAN DAĞI

                       Efsaneler kaynağı Van Gölümüzün kuzeybatısında 4434 metrelik
                 ÖRNEK   başlarda yer alan Süphan Dağımızın da çok eskiye dayanan bir hikâyesi
                       yüksekliğiyle, heybetli duruşu ile yurdumuzun yüce dağları arasında

                       vardır. Çevre halkının anlattığına göre bu dağımızın ad alması şu
                       hadiseye bağlanmaktadır: Hz. Nuh Aleyhisselam ile teknesine aldığı
                       insan ve hayvanlar, tufan suları üzerinde günlerce yol aldıktan sonra
                       bir tepeye çarparlar. Sular altında kalan bu tepe, bir dağın su üzerinde
                       kalmış yüksek tepeleridir. Teknelerinin bu tepeye çarpması üzerine Nuh
                       Aleyhisselam, hadisenin yarattığı bir anlık tereddütten sonra şu sözleri
                       söyler:
                       “Suphanallah (Allah’ı tenzih ederim, teşbih ederim)”
                       Daha sonra Nuh Aleyhisselam, suların alçalması ile geri çekilir. O
                       günden sonra teknenin çarptığı tepeye Süphan adı verilir. Halkın
                       anlattığına göre teknenin bazı parçaları hâlâ dağın tepesinde
                       mevcutmuş.
                                                                 Saim Sakaoğlu, 101 Anadolu Efsanesi








                                                                                                                        215
   212   213   214   215   216   217   218   219   220   221   222