Page 108 - Defterim TDE 9
P. 108
TEST – 4 2. ÜNİTE: HİKÂYE
1. Kurgusal metinlerde anlatıcının konumu sürekli 3. Malta taşı döşeli avlunun sonunda başlayan bahçeye
değişmekle birlikte anlatım bir anlamda Platon’un geçerdim. Akşamın alaca karanlığında yeni sulanmış
sınırlarını çizdiği diegesis ve mimesis etrafında bahçeden yedi sekiz baş soğan, iki marul kökler,
şekillenir. Yazar bir duyguyu, bir düşünceyi dönüşte Hatice nineye on kuruş uzatırdım.
hikâye edebilmek için ya göstererek (mimesis) ya — Az bu kadar, derdi. Üşendin mi köklemeye?
anlatarak (diegesis) ya da bunların karışımı bir — Yeter, diyecek olurdum.
Elinin tersiyle geri çevirirdi beni:
yaklaşımla metni oluşturur. Kestirme bir yaklaşımla
— Siz kalabalıksınız. Verdiğin para çok. Git bu
birinde “aktarma” diğerinde ise “canlandırma
kadar daha kökle.
(sahneleme)” söz konusudur. Öykücünün bakış
Az sonra ben kapıdan çıkarken:
açısı, bir anlamda öykünün nasıl şekilleneceğini
— Selam söyle annene, diye seslenirdi. Her
de belirleyecektir. Kuşkusuz aynı tema farklı bakış seferinde para göndermesin. Bu kadar senelik
açılarıyla apayrı yönlere savrulabilir çünkü her komşuyuz.
bakış açısının kendine göre bir mantığı, anlam ve
çağrışım alanı vardır. Bu nedenle öykücü, okurda en Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi
vurucu ve kalıcı etkiyi oluşturabilmek için o temanın söylenemez?
gerektirdiği bakış açısını yakalamak durumundadır.
A) Betimlemeye yer verilmiştir.
Parçadan hareketle metinde anlatıcı ve bakış
B) Diyalogdan yararlanılmıştır.
açısının işlevine dair aşağıda verilen yargılardan
hangisine ulaşılabilir? C) Gözlemci bakış açısı kullanılmıştır.
A) Bakış açısının değişimi metnin anlamını
D) Anlatıcı kurgusal bir kişiliktir.
değiştirmez.
E) Olay öyküsünden alınmıştır.
B) Anlatıcıyı Platon konumlandırmış ve
sınırlandırmıştır.
C) Hikâyenin akışı anlatıcının seçtiği, takındığı
tavırdan bağımsızdır.
4. Altı ay içinde Muhsin Çelebi büyük çiftliğini,
D) Hikâyenin yazarı için anlatımda sahneleme DEFTERİM TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 9 — ÇOKTAN SEÇMELİ SORULAR mandırasını, evini, dükkânlarını, bahçesini,
yaklaşımı en etkili bakış açısıdır. bostanını rehine koydu. Tüccarlardan para
topladı. Atlarını, hademelerini hazırladı. Bunların
E) En kapsayıcı bakış açısı aktarma ve
hepsi hakikaten benzeri görülmedik derecede
canlandırmanın karışımı ile oluşmuştur.
muhteşemdi. Dönüşte yedi bin liraya iade etmek
şartıyla Toroğlu’ndan meşhur Pembe İncili Kaftanı
da aldı. Genç karısıyla iki çocuğunu akrabasının
birinin evine bıraktı. Altı aylık nafakalarını ellerine
verdi. Sonra padişahın namesini koynuna koyarak
2. Hikâye türüyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yola düzüldü. Konak konak ilerledikçe bu yeni
yanlıştır? elçinin gösterişi, kalabalığı hele incili kaftanın
A) Türk edebiyatında Batılı anlamdaki ilk hikâye şöhreti bütün Anadolu’dan geçerek Şah İsmail’in
kitabı Küçük Şeyler isimli eserdir. diyarına taşıyordu.
B) Serim, düğüm ve çözüm olay hikâyesinin planını Bu parçada aşağıdakilerden hangisine yer
oluşturur. verilmiştir?
A) Özetleme
C) Millî Edebiyat Dönemi, hikâye açısından durgun
bir dönemdir. B) Kişi tanıtımı
D) Dede Korkut Hikâyeleri, Türk anlatı C) Olay anlatımı
geleneğindeki tahkiyeli eserlere örnektir.
D) İç çözümleme
E) Hikâyede çatışma, olay örgüsünün gelişmesine
katkıda bulunur. E) Diyalog
106
