Page 111 - Biyoloji

BİYOLOJİ
12

Meristem.hücrelerinin.bölünmesiyle.meydana.gelen.yeni.hücreler,.fark-
lılaşarak.çeşitli.dokuları,.dokular.da.bir.araya.gelerek.organları.meyda-
na.getirir..Meristem.doku,.bitkilerde.enine.kalınlaşmayı.ve.boyca.uza-
mayı.sağlar..Meristem.doku,.bölünür.doku.ya.da.sürgen.doku.adını.
alır.. Meristem. doku,. bulunduğu. yere. ve. kökenine. göre. sınıflandırılır.
(Görsel.4.12).

Görsel 4.12: Meristem.doku.çeşitleri

a).Birincil.(Primer).Meristem.Doku.
Birincil.meristem.doku,.uç.(apikal).meristemi.olarak.da.adlandırılır..Bit-
kinin.kök,.gövde.ve.dallarının.ucunda.bulunur..Bitkinin.boyca.uzamasını.
sağlar.(primer.büyüme)..Uç.meristem,.embriyonik.dönemden.itibaren.
bitki.canlı.kaldıkça.sürekli.olarak.bölünme.özelliğini.korur..Uç.meriste-
minin. bulunduğu. bölgelerde. uzama. ve. büyüme. olayları. gerçekleştiği.
için.bu.bölgeler.büyüme.noktası.olarak.adlandırılır..

Uç. meristem;. kökte. kaliptra. (yüksük). adı. verilen. yapı,. gövdede. ise.
koruyucu.yapraklar.tarafından.korunur.

b).İkincil.(Sekonder).Meristem.Doku
Bölünme. yeteneğini. kaybetmiş. bazı. hücrelerin. hormonların. etkisiyle.
sonradan.bölünme.özelliği.kazanması.ile.oluşan.dokudur..Kambiyum.
(damar.kambiyumu.=.vasküler.kambiyumu).ve.mantar.kambiyumu
olmak.üzere.iki.çeşidi.vardır..Çift.çenekli.bitkiler.ve.çam.gibi.açık.tohum-
lu.bitkilerde.bulunur..Bitkilerin.gövde.ve.köklerinde.enine.kalınlaşmaya.
(sekonder.büyüme).en.önemli.katkıyı.lateral.(yanal).meristemler.sağlar..
Kambiyum.(damar.kambiyumu.=.vasküler.kambiyum).

Odunsu.ve.bazı.otsu.bitkilerin.kök.ve.gövdelerinde.madde.iletiminden.
sorumlu.yapıların.oluşmasını.sağlar..Bu.sayede.enine.büyüme.(kalın-
laşma).gerçekleşir.
Yaş.halkalarını.oluşturur..Büyüme.sırasında.ilkbaharda.büyük.ve.ince.
çeperli.hücreler.(açık.renkli),.sonbaharda.küçük.ve.kalın.çeperli..hücre-
ler.(koyu.renkli).oluşur..

110