Page 114 - Biyoloji
P. 114

BİYOLOJİ                       12












                                                                                         Ksilem

                                                                                         Floem


                                                                                      Floem

                                                                                          Ksilem












                                                                                         Floem
                                                                                         Ksilem







                               Görsel 4.14: Bitkinin.kök,.gövde.ve.yapraklarında.iletim.dokunun.şematik.gösterimi




               Ksilem.
               Ksilem;.ksilem.sklerenkiması.(sklerenkima.lifleri),.ksilem.parankiması,.
               trakeit.ve.trake.borularından.oluşan.dokudur..Ksilem,.bitkilerin.kökleri.
               aracılığıyla.topraktan.aldıkları.su.ve.suda.çözünen.mineralleri.toprak.
               üstündeki.gövde.ve.yaprak.gibi.organlara.taşır..Ksilemde.kökten.yap-            Kalınlaşmış
               raklara.doğru.tek.yönlü.iletim.vardır..Trake.ve.trakeit,.başlangıçta.üst.  Orta.lamel  hücre.duvarı
               üste.dizilmiş.canlı.meristem.hücrelerdir..Bu.canlı.hücreler,.bir.dizi.de-
               ğişime.uğrar..Hücreler.zamanla.çekirdek.ve.sitoplazmalarını.kaybeder..
               Bunun.sonucunda.hücreler.canlılıklarını.yitirir..Üst.üste.dizilmiş.hücre-
               lerin.boyuna.çeperleri,.lignin.birikimiyle.giderek.kalınlaşır..Hücrelerin.
               birbirine.bakan.enine.çeperleri.ise.tamamen.erimiştir..Bu.değişimler,.
               üst.üste.dizilmiş.hücrelerin.içinde.madde.iletimi.için.uygun.olan.içi.boş.
               odun. borularını. meydana. getirir. (Görsel. 4.15).. Boru. şeklini. alan. bu.
               hücreler,. demetler. hâlinde. bir. araya. geldiklerinde. odun. demetlerini.
               oluşturur..Sert.ve.ligninleşmiş.odun.demetleri,.aynı.zamanda.gövdeye.
               mekanik.destek.sağlar.                                                                     Kanal
                                                                                         İlk
               Ksilemde.madde.iletimi.gerçekleşirken.enerji.harcanmaz..Suyun.canlı.      hücre.
               hücrelerin. zarından. taşınması. düşünüldüğünde. ksilemden. su. taşın-    duvarı
               masının.oldukça.hızlı.olduğu.görülür..Trake.ve.trakeitler,.ölü.hücreler-
               den.oluşur..Bu.nedenle.işlevsel.olarak.su.ileten.bu.hücrelerin.zarları.ve.  Görsel 4.15: Ksilem.oluşumunun.şematik.
                                                                                             gösterimi
               organelleri.yoktur..Trakeitler;.uzun,.ince,.uçları.kapalı.üst.üste.dizilmiş.
               hücrelerdir..Trakeler,.genellikle.trakeitlerden.daha.kısa.ve.geniş.olup.
               delikli.çeperlere.sahiptir..



                                                                                                           113
   109   110   111   112   113   114   115   116   117   118   119