Page 56 - Kimya

10. Sınıf Kimya

pH KAVRAMI
Bir çözeltinin asitlik veya bazlık derecesini ifade eden ölçü birimine pH denir. Asitlerde sulu çözelti-
deki hidronyum iyonu derişimi arttıkça pH değeri küçülür. pH değerinin küçük olması o maddenin
asitlik değerinin yüksek olduğunu gösterir. Bazlarda hidroksit iyonu derişimi arttıkça bazlık artar, pH
değeri büyür. pH değerinin büyük olması da o maddenin bazlık değerinin yüksek olduğunu gösterir.

Muz
Sirke
Mide Kan Lavabo
asidi açıcı

Derişik
hidroklorik Domates İçme Brokoli Çamaşır
asit suyu suyu

Limon
Sodyum
Karbonat Sabun hidroksit
Süt
Elma

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

Görsel 3.1.10: Bazı maddelerin pH değerleri

3.1.2. MOLEKÜLER DÜZEYDE ASİTLİK-BAZLIK
+ -
Su ortamında hidronyum (H O ) iyonu oluşturan maddeler asit, su ortamında hidroksit (OH )
3
iyonu oluşturan maddeler ise bazdır. Bu tanımı 1887 yılında İsveçli kimyacı Arrhenius (Arhenus) yap-
mıştır.
Asitlere örnek olarak HCl, H SO , H PO , CH COOH, HBr, HF, HCN, HNO verilebilir. Hidroklorik
2
3
4
3
3
4
asit (HCl) mide asidi olarak da bilinen, günlük hayatta tuz ruhu olarak adlandırılan temizlik malze-
mesidir.
Asitlerin sudaki davranışı HCl üzerinde incelenebilir (Görsel 3.1.12).
+ -
HCl(s) + H O(s) H O (suda) + Cl (suda)
2
3
+ -
H
O
+ H H
Cl H O + Cl
H H
HCl H 2 O H 3 O + Cl -

Görsel 3.1.12: HCl’in H 2 O ortamındaki davranışı
56