Page 83 - Kimya

11. Sınıf

Kimya 11

BAĞ ENERJİLERİ

4.3.1. BAĞ ENERJİLERİ VE TEPKİME
ENTALPİSİ

Aynı veya farklı cins atomları, kuvvetli etkileşimlerle bir arada tut-

an çekim kuvvetlerine kimyasal bağ denir. Bağ enerjisi (bağ ental-

pisi) atomlar arasındaki kovalent bağı kırmak için gerekli olan ener-
0
jidir. Bağ enerjisi ΔH ile gösterilir ve birimi kj/molʼdür. Bağ enerjisinin H H
B
ölçülebilmesi için tepkimeye girenlerin ve ürünlerin gaz hâlinde olması
gerekir.
Kimyasal türler daha kararlı yapıya gelmek için bağ yapar. Kararlı 436 kj/mol
durumdayken daha düşük enerjiye sahiptir. Örneğin doğada yüksek
Görsel 4.3.1: Bağ oluşumu
enerjili ve kararsız durumda olan hidrojen atomları birleşerek daha
kararlı olan hidrojen molekülünü oluştururken dışarı enerji verir.
Kimyasal bağın oluşumu ekzotermiktir.
•H(g) + •H(g) H (g) + 436 kj veya
2
o
2H•(g) H (g) ΔH = -436 kj/mol şeklinde gösterilebilir (Görsel 4.3.1).
2

B
Kimyasal bağın kırılması ise endotermiktir. Kimyasal türler
arasındaki bağ kırıldığında kararlı yapıdaki madde yüksek enerjili ve
kararsız bir duruma gelir. Bunun için de tepkimeye dışarıdan ener-
436 kj/mol
ji verilmesi gerekir. Örneğin kararlı hâldeki hidrojen molekülünü
oluşturan kimyasal bağları kırmak için 436 kj enerji vermek gerekir
(Görsel 4.3.2). Bu durumda yüksek enerjili ve kararsız hidrojen atom-
H H
ları oluşur.
H (g) + 436 kj •H(g) + •H(g) veya Görsel 4.3.2: Bağ kırılması
2
o
H (g) 2H•(g) ΔH = +436 kj/mol
B
2
Tablo 4.3.1ʼde bağların ortalama enerjileri verilmiştir.
0
Tablo 4.3.1: Ortalama Bağ Enerjileri (ΔH )
B
Ortalama Bağ Ener- Ortalama Bağ Ener-
Bağ Bağ
jileri (kj/mol) jileri (kj/mol)
H–H 436 C–C 343
H–F 568 C=C 615
H–Cl 431 C / C 812
H–Br 366 C–H 416

H–I 298 C–O 351
F–F 158 C=O 724
Cl–Cl 242 C–F 490
O–O 144 C–Cl 326
O=O 498 C–N 290

O–H 464 C / N 891
N=N 418 N / N 946
N–N 160 N–H 391
83