Page 79 - Kimya

11 Kimya 11. Sınıf

POTANSİYEL ENERJİ-TEPKİME KOORDİNATI GRAFİĞİ
Kimyasal tepkimeler gerçekleşirken tepkimeye eşlik eden bir ısı değişimi oluşur. Bu ısı değişimi tep-
kimedeki taneciklerin potansiyel ve kinetik enerjilerinin değişimi ve dönüşümünden kaynaklanır.

Öteleme Dönme

Titreşim Elektrostatik çekim
δ -

+ +
δ δ
δ - δ -

Görsel 4.2.1: Su molekülünün öteleme, titreşim, dönme hareketlerinin ve elektrostatik çekim kuvvetlerinin model
üzerinde gösterimi

Maddelerin sahip olduğu enerji potansiyel ve kinetik enerjilerinin toplamıdır. Kinetik enerji kimy-
asal türlerin öteleme, titreşim ve dönme hareketinden kaynaklanır (Görsel 4.2.1). Potansiyel enerji ise
kimyasal türlerin birbirine göre konumu ve türler arasındaki etkileşimlerinden kaynaklanan enerjidir.
Maddelerin sahip olduğu potansiyel enerji kimyasal olaylar sırasında ısı, ışık, ses, elektrik veya hareket
enerjisine dönüşebilir.
Kimyasal tepkimelerde potansiyel enerji zamanla değişir.
C(k) + O (g) CO (g) + ısı
2
2
Bu olayda ürünlerin potansiyel enerjisi tepkimeye giren karbon ve oksijenin potansiyel enerjisinden
daha düşüktür. Aradaki fark ısı olarak dışarıya verildiğinden tepkime ekzotermiktir.
A+ B C + D + ısı
şeklindeki bir ekzotermik tepkimenin potansiyel enerji tepkime koordinatı grafiği aşağıdaki gibidir
(Grafik 4.2.1).

Potansiyel Enerji
A+B
Girenler
Ekzotermik tepkimelerde
∆H Isı verir ∆H < 0’dır.
C+D
Ürünler

0 Tepkime Koordinatı
Grafik 4.2.1: Ekzotermik tepkimelerde potansiyel enerji-tepkime koordinatı ilişkisi

79