Page 140 - Türk Dili ve Edebiyatı

11 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

Metni Anlama ve Çözümlemeetni Anlama ve Çözümleme
M
1. Fermanlı Deli Hazretleri adlı metnin tema ve konusunu belirleyiniz.

2. Tiyatro türünün ortaya çıkmasında sözlü ve yazılı kültürün, toplumsal değişim ve etkileşimlerin
rolünü belirleyiniz.

3. Metindeki şahıs kadrosunun özelliklerini belirleyiniz.
4. Metinle ilgili beğeni, tespit ve eleştirilerinizi gerekçelendirerek ifade ediniz.

5. Metnin başkahramanı Musa’yı geleneksel Türk tiyatrosundaki tiplerle karşılaştırınız.
6. Metindeki dramatik örgüyü belirleyerek tahtaya yazınız.

Etkinlik

1924 yılı, elli beş yaşına girmiş bulunan yazarımıza büyük eserlerinden birini yazmak olanağını
sağlamıştır: FERMANLI DELİ HAZRETLERİ... Kendisi, bunu şöyle anlatmaktadır: “Evkaf müzesinin
sükûneti rahat çalışmama çok uygun geliyordu. Bir sıra üzerine oturur, havuzda yıkanan güvercinleri
seyrederken Fermanlı Deli Hazretleri’nin güvercin kovalama sahnesi gözümün önünde belirir gibi
olurdu. Bu eseri, 1924 yılında, orada tamamladım”. Bu güzel oyun, Musahiboğlu’nun Dârülbedâyi sah-
nesinde oynanan ilk oyunudur. İlk kez 15 Kasım 1927 gecesinde oynanmış ve yazarına eski ününden
daha yaygın bir ünün ve gelişmenin kapılarını açmıştır.
Orhan Hançerlioğlu, Musahipzade Celâl “Bütün Oyunları”
a. Yukarıdaki bilgiden hareketle Fermanlı Deli Hazretleri adlı metinle yazarın hayatı arasındaki ilişkiyi
değerlendiriniz.

b. Yukarıdaki bilgiden hareketle eserin yazarın hayatındaki önemini belirtiniz.

Yazarın Biyografisi
Musahipzade Celal (1868-1959): Asıl adı Mahmut Celalettin olan
sanatçı, İstanbul’da doğdu. III. Selim’in bestekârı Musahip İzzet Şakir
Ağa’nın torunudur. Firuz Ağa Sıbyan Mektebini, Feyziye Rüştiyesini ve
Numune-i Terakki İdadisini bitirdi. Babıâli Tercüme Odasında çalışmaya
başladı, bu görevden ayrıldıktan sonra çeşitli devlet görevlerinde bulun-
du. Ölümüne kadar Şehir Tiyatrosu Kütüphanesinde görev yaptı.
Musahipzade Celal, daha çok müzikli komedi tarzında eserler yazdı.
Sanatçı, bir anlamda Meşrutiyet tiyatrosu ile Cumhuriyet tiyatrosu ara-
sında bir köprü oldu. Eserlerinde geleneksel Türk tiyatrosundan, özellik-
le orta oyunu geleneğinden yararlandı. Yakından tanıdığı saray ve konak
hayatını, eski İstanbul’un eğlencelerini, töre ve âdetlerini, ticari hayatını Musahipzade Celal
eleştirel ve mizahi bir tutumla yansıttı. Köprülüler, İstanbul Efendisi, Lale (1868-1959)
Devri, Yedekçi, Fermanlı Deli Hazretleri, Aynaroz Kadısı, Bir Kavuk Devrildi adlı oyunlar sanatçının tanın-
mış eserlerindendir.

138