Page 199 - Türk Dili ve Edebiyatı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 12

M
Metin ve Türle İlgili Açıklamalaretin ve Türle İlgili Açıklamalar
Okuduğunuz metin, Cumhuriyet Dönemi Türk tiyatrosunun önemli temsilcilerinden Güngör Dilmen’in Mi-
das’ın Altınları adlı eserinden alınmıştır. Midas’ın Altınları, Midas Üçlemesi olarak bilinen tiyatro eserlerinin
ikincisidir. Yazarın bu üçlemesinde yer alan oyunlar şunlardır: Midas’ın Kulakları, Midas’ın Altınları, Midas’ın
Kördüğümü.
Güngör Dilmen, kimi zaman tarihten kimi zaman mitolojiden yola çıkarak günümüz sorunlarına uzanan
oyunlar ortaya koymuştur. Dilmen; Midas’ın Altınları’nda da Dionisos’u, keçileri ve Silenos’u olaya dâhil ede-
rek Yunan mitolojisinden yararlanmıştır. Yazar, 1968’de kaleme aldığı Midas’ın Altınları ’nda gözü para ve altın-
dan başka bir şey görmeyen Frigya Kralı Midas’ın altın tutkusunu konu edinmiştir. Eserde kralın bu tutkusu,
önce kendini ve yakın çevresini sonra da halkı olumsuz etkilemiştir. Kral Midas’ın gücünü göstermek için halkı
toplamasında halkı da tutkularına alet etme isteği yatar. “Altın altın… Kişisel tutkuma/toplumsal bir giysi giy-
direbilirim.” sözleri bunları doğrulamaktadır.
Yazar, Midas’ın Altınları’nda da görüldüğü gibi oyunlarında Türkçeyi başarıyla kullanmıştır. Metinden de
anlaşıldığı üzere yazarın açık, akıcı, şiirsel bir dili vardır. Metinde geçen “Doğru söylüyor, altın değil elindeki-
ler./Değil ya değil, bakın dokunuyorum/zambağı mor yapıyorum, zambağı zambak yapıyorum,/tut delikanlı,
sevgiline verirsin./Bakın dokunuyorum, toprak toprak/kürek kürek…” gibi daha pek çok ifade metinde şiirsel
bir dil kullanıldığını göstermektedir.
Güngör Dilmen, tiyatro eserlerinde mizahi ögeleri başarıyla kullanmıştır. Eserinde Midas’ın altına olan tut-
kusunu, her şeyi altına dönüştürme gücünü elde ettiğinde yaşadıklarını trajikomik bir dille ve kendine özgü
denilebilecek bir mizah anlayışıyla vermiştir.
Güngör Dilmen, oyunlarında genellikle kendisini çevreleyen şartlar içindeki bireyi anlatırken kahramanla-
rının iç dünyalarını ve gerilimlerini ortaya koymakta da başarılı olmuştur.
Güngör Dilmen, Tük edebiyatında absürt tiyatronun da önemli isimlerindendir. Türk edebiyatında 1960’lı
yılların sonuna doğru etkili olan bu tiyatro anlayışında; umutsuzluk, korku, anlamsızlık, topluma ve kendine
yabancılaşan insanlar ön plana çıkarılır. Absürt tiyatro ile birlikte geleneksel tiyatrolarda hem kurgusal hem de
anlamsal birtakım değişiklikler görülür. Bu değişiklikler; gerçekçi zaman ve mekân unsurlarının bazen terk edil-
mesi, neden-sonuç ilişkisinin arka plana itilmesi, kronolojik zamanın kırılması ve soyutlamalara başvurulması
şeklinde sıralanabilir. Melih Cevdet Anday, Aziz Nesin, Sermet Çağan, Ferhan Şensoy gibi yazarların tiyatrola-
rında klasik yapı genellikle kırılır.

ME Metni Anlama ve ÇözümlemeMetni Anlama ve Çözümleme

1. Okuduğunuz metinde vezirin “Her şeyin hakkını vererek yaşamalı” sözüne katılıyor musunuz? Açıklayınız.
2. Metinde “altın” nelere benzetilmiştir? Nedenleriyle açıklayınız.

3. Vezire göre Kral Midas’ın hangi davranışı toplumda bozulma ve çözülme yaratacaktır? Belirtiniz.
4. Vezirin Midas’a olan tepkileri sizce normal midir? Açıklayınız.
5. Metne göre insanın en değerli cevheri nedir? Düşüncelerinizi sözlü olarak ifade ediniz.

6. Midas’ın özelliklerini de göz önünde bulundurarak iyi bir yöneticinin nasıl olması gerektiğiyle ilgili neler
söyleyebilirsiniz?

7. Midas’ın sahip olduğu güce sahip olmak ister miydiniz? Düşüncelerinizi nedenleriyle açıklayınız.
8. Eserde mitolojik unsurların yer alması sizce anlatıma nasıl bir katkı sağlamıştır?

197