Page 65 - Fen Lisesi Biyoloji 11 | 1.Ünite

Bölüm 2 Destek ve Hareket Sistemi

Tablo 1.5: Kemik Çeşitleri
Kemik Çeşitleri

Yapısına göre Şekline göre
Sıkı (sert) kemik Uzun kemikler

Süngerimsi kemik Kısa kemikler
Yassı kemikler

Düzensiz kemikler

Sert kemik doku; uzun kemiklerin gövdesinde, baş kısmındaki sün-
gerimsi kemik doku üzerinde ve iskeleti oluşturan tüm kemiklerin dış
yüzeyinde bulunur. Sert kemik doku, baskıya ve bükülmeye dayanık-
lıdır. Enine kesitinde iç içe geçmiş halkalar şeklinde lamelli yapısı göz-
lenir. Lamellerin ortasında sinir şeritlerini ve kan damarlarını taşıyan
havers kanalı bulunur. Kemiğin ortasından geçen sarı kemik iliği ka-
nalına parelel uzanan havers kanallarını birbirine bağlayan yan kanal-
lara volkmann kanalı denir. Bu kanallarda sinirler ve kan damarları
bulunur. Kemik dokusu hücreleri, kan damarlarından besin ve oksijen
alırken atık ürünleri de aynı yolla kana verir (Görsel 1.46).
Süngerimsi
kemik
Epifiz plağı

Sarı
ilik
Kan damarları
ve sinirler

Havers
kanalı
Periost

Volkmann kanalı
Görsel 1.46: Uzun kemik yapısı

Süngerimsi kemik doku, uzun kemiklerin uçlarında ve diğer kemikle-
rin sert kemik dokusunun altında yer alır. Süngerimsi kemik doku gö-
zenekli, ince ve düzensiz lamellerden oluşmuştur. Boşluklu yapısından
dolayı hafif ancak baskıya dayanıklıdır. Kan hücrelerinin yapımını ger-
çekleştiren kırmızı kemik iliğini içerir. Kırmızı kemik iliğinin içeriğinde
kök hücre ve kan hücreleri (alyuvar, akyuvar ve trombosit hücreleri)
bulunmaktadır (Görsel 1.47).
Kırmızı kemik
iliği

Kemik kök
hücresi
Kan pulcukları

Lökositler B lenfosit

Eritrosit T lenfosit

Görsel 1.47: Kırmızı kemik iliğindeki kök hücrelerin farklılaşması

79