Page 18 - Fen Lisesi Biyoloji 12 | 1. Ünite

1. Genden Proteine Genden Proteine 1.
Ünite Ünite

DNA polimeraz enzimi, DNA ipliğinin sadece 3' ucundaki nükleotidin yanına yeni nükleotit ekleyebilir. Böylece
zincirlerden biri, 5' ucundan 3' ucuna doğru kesintisiz olarak sentezlenir. Diğer zincir kesintisiz bir şekilde sentezle-
nemez. Kesintili zincirin sentezi, replikasyon çatalının ilerlediği yönün ters yönünde ilerler. Daha küçük olan kesintili
parçalar sentezlenir ve her yeni parçanın 3' ucuna bir nükleotid eklenir. DNA polimeraz, eksik nükleotitlerin yerine
yenisini koyarken DNA ligaz ise yeni sentezlenen DNA ipliğindeki parçaları birbirine bağlar (Görsel 1.40). Böylece
her iki iplik de eksiksiz sentezlenmiş olur.

DNA polimeraz
DNA ligaz

3'

5' 5' 3' 5' 3' 5' 3' 5' Öncü RNA 5'
Kesintili sentezlenen 3'
iplik DNA parçaları Replikasyon Helikaz
yönü
DNA polimeraz
Kesintisiz sentezlenen Replikasyon
yönü
iplik
3' 3' 3'
DNA heliks yapısı

5'

Görsel 1. 40: DNA’nın replikasyonu

Tomas Lindahl (Tomas Lindol), Paul
Modrich (Pol Mudriç) ve Aziz Sancar; hücre-
lerin moleküler düzeyde hasar gören DNA’la-
rının nasıl onarıldığını ve genetik bilgisini
nasıl koruduğunu haritalandıran araştırmalar
yaptılar. Bu çalışmaları ile 2015 Nobel Kim-
ya Ödülü’nü aldılar. Bu üç bilim insanının
yaptığı çalışmalar hücrelerin DNA onarı-
mında nasıl çalıştığı konusuna ışık tutmuştur.
Aziz Sancar, 8 Eylül 1946 tarihinde Mar-
din ilinin Savur ilçesinde doğmuştur. 1971
yılında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesini Görsel 1.41: Aziz Sancar
bitirmiştir (Görsel 1.41). Kısa bir süre Sa-
vur’da çalıştıktan sonra çalışmalarına Amerika’da devam etmiştir. Aziz Sancar yalnızca yürüttüğü bilimsel çalış-
malarla değil, bilimsel başarıyı sağlayan hayat felsefesiyle de örnek olmuştur. Aziz Sancar, “Başarılı olmak Nobel
almak değildir. Başarılı olmak ailenize, memleketinize, vatanınıza, insanlığa hizmet etmek demektir.” diyerek
vatan ve millet sevgisini ortaya koymuştur.

30