Page 23 - Fen Lisesi Biyoloji 12 | 1. Ünite

1. Genden Proteine Genden Proteine 1.
Ünite Ünite

Met
Met U A S Büyük
A U G alt birim
Başlama kodonu

Başlatıcı
tRNA ATP ADP

mRNA
U A S U A S
G S A G S U A G A U G U A G A G S A G S A G S U A G A U G U A G A G S A
5'
3' 5' 3'
Küçük alt birim

Görsel 1.43: Protein sentezinin başlaması

Daha sonraki aşamada sıradaki kodonlar okunur ve bu kodonlara karşılık gelen antikodonlara sahip tRNA’lar
kendi amino asitlerini getirir. Bu amino asitler arasında peptit bağları kurulur. Translasyon ve amino asitlerin birbirine
bağlanması, ribozomun mRNA’nın üzerinde kayarak durdurma kodonuna gelmesiyle son bulur. Durdurma kodonuna
karşılık gelen antikodona sahip tRNA bulunmadığından buraya amino asit getirilmez. Durdurma kodonu, sonlanma
faktörü adı verilen proteini bağlar. Bu proteinin etkisiyle sentezlenmiş olan polipeptit zinciri, tRNA’dan koparak
serbest kalır. mRNA da ribozomdan ayrılır ve serbest kalır (Görsel 1.44). Ribozom alt birimleri de birbirinden ayrılır.
Ayrılan bu yapılar, protein sentezinde daha sonra tekrar kullanılabilir.

Amino asit

tRNA
Büyük alt birim

mRNA
5' Küçük alt birim 3' ATP

ADP+P
i
Amino asit zinciri Peptit bağı oluşumu

Peptit 5' 3'
5' 3' bağları

ADP+P i

ATP

5' 3'

Görsel 1.44: Protein sentezi

35