Page 48 - Fen Lisesi Fizik 11 | 2.Ünite

2. ÜNİTE ELEKTRİK VE MANYETİZMA

Bu eşitlik ile q = C∙V eşitliği birleştirilerek enerji bağıntısı genişletilebilir. Buna göre kondansatörde depo-
lanan enerji
q
1 1 2
W = ∙q∙V = ∙C∙V şeklinde yazılabilir.
2 2 q
Kondansatörün sığası için çizilen q-V grafiğinde kullanılan çizginin altındaki alan
hesaplanarak da kondansatörde depolanan enerji elde edilebilir (Şekil 2.34). Buna
Enerji
göre kondansatörde depolanan enerji V
0 V
qV$
Alan = = W şeklinde bulunur. Şekil 2.34: q-V grafiği
2
Kondansatörler dolu iken kutuplarına dokunmak ciddi yanıklara sebebiyet verebilir. Çünkü dolu bir kon-
dansatörün kutuplarına dokunulduğunda yükler ani olarak boşalacağından deşarj akım değeri yüksek
olacaktır. Tablo 2.7’de değişik akım değerlerinin insan vücudundaki etkileri verilmiştir.
Tablo 2.7: Değişik Akım Değerlerinin İnsan Vücudundaki Etkileri [2.1]

Akım Aralığı
Vücuda Gösterdiği Etki
Kadın Erkek
Hissetme Sınırı: Gıdıklanma hissi oluşur. 0,25 mA-0,5 mA 0,5 mA-1 mA
Uyuşma Hissi: Temas eden yerde rahatsızlık duygusu oluşur. 1 mA-2 mA

Son Bırakabilme Noktası: Elde kolda kramplar oluşur ve tansi-
9 mA 15 mA
yon yükselir.
Çırpınım Seviyesi: Kalpte ritim bozukluğu meydana gelir ve bilinç 500 mA altında 0,2 sn veya
kaybı oluşabilir. 75 mA altında 0,5 sn
Bilinç Kaybı: Kas kontrolü kaybedilir, kas kasılmaları akım kesile-
3 A-8 A
ne kadar devam eder ve akciğer şişer.

Örnek: Sığa değerleri C ve 3C olan kondansatörler Şekil I ve Şekil II’deki gibi potansiyel farkı sırasıy-
la 3V ve V olan üreteçlere bağlanmaktadır.
C 3C

+ − + −
3V V
Şekil I Şekil II
Şekil I’de bulunan kondansatörde depolanan enerji W ise Şekil II’de bulunan kondansatörde
depolanan enerji kaç W olur?

1 2
$
Çözüm: Kondansatörde depolanan enerji W = $ CV ile bulunur. Buna göre Şekil I’deki kondan-
2
satörde depolanan enerji W
1
1 2 1 2 1 2 1 2 W
$
W = $ C $ ^ 3Vh = 9 $ $ CV bulunur. 9 $ $ CV =$ W yazılarak eşitlik $ CV =$
1 2 2 2 2 9
şeklinde düzenlenebilir. Bu durumda Şekil II’deki kondansatörde depolanan enerji W ,
2
1 2 1 2 1 2 W W
W = $ CV =$ $ 3C V =$ 3 $ $ CV =$ 3 $ = bulunur.
2 2 2 2 9 3

256