Page 18 - Fen Lisesi Fizik 12 | 1. Ünite

1.

ÜNİTE 1.1. DÜZGÜN ÇEMBERSEL HAREKET

SORU 7 ÇÖZÜM

Sürtünmesi önemsiz yatay düzlemde 2 kg kütleli ci- Yaydaki gerilme kuvveti merkezcil kuvveti oluş-
sim, yay sabiti 90 N/m olan 1 metrelik serbest yaya turacaktır. Yayda oluşan gerilme kuvveti F =k.x
yay
bağlanıyor. formülüyle hesaplanır.
Buna göre yay merkezcil kuvvetin etkisiyle x kadar
ω=3 rad/s
uzadığında merkezcil kuvvet için yarıçap r+x olacaktır.

Esnek yay F = F
yay m
2kg k.x = m.ω .( r+x )
2
O
2
90.x = 2.3 .(1+x)
r =1 m 90x = 18+18x

Cisim 3 rad/s sabit açısal hızla döndürüldüğünde 72x = 18
yay kaç metre uzar?
18
x = 72 = 0,25 m olarak hesaplanır.

34
UYGULAMA 5

ÇÖZÜM ALANI
m ve m kütleli X ve Y cisimleri sırasıyla r ve 3r uzak-
y
x
lıkta O noktasından sabitlenmiş ip yardımıyla yatay
düzlemde düzgün çembersel hareket yapıyor. Ci-
simler, 2 rad/s açısal hızla hareket ettiklerinde ip-
lerdeki gerilme kuvvetlerinin büyüklükleri T ve T
2
1
olmaktadır.

r X 2r Y
O T m T m
1 X 2 Y

1 T
13
İplerdeki gerilme kuvveti oranı
=
2 T 9
olduğuna göre X ve Y cisimlerinin kütleleri oranı
m
x
kaçtır? (Sürtünmeler önemsizdir.)
m
y