Page 46 - Fen Lisesi Fizik 12 | 1. Ünite

1.

ÜNİTE 1.3. AÇISAL MOMENTUM
1.3. AÇISAL MOMENTUM

Bir sisteme dış bir kuvvet uygulanmadığında sistemin açısal momentumu korunur. Açısal momentum ko-
runduğu için eylemsizlik momenti değiştiğinde açısal hız değişir (L=I.ω). Buz pateni yapan bir sporcunun
hareketleri izlendiğinde bu durum daha iyi anlaşılır. Sporcunun kolları açık iken eylemsizlik momenti büyük,
açısal hızı küçüktür. Sporcu kollarını kapatınca eylemsizlik momenti küçülür, açısal hızı büyür (Görsel 1.3.3),
böylece sporcu daha hızlı döner.

Görsel 1.3.3: Buz pateni yapan sporcu
62

Şekil 1.3.4’te görüldüğü gibi Dünya, Güneş’in etrafında dönerken sisteme dışarıdan bir kuvvet uygulanmadığı
için sabit bir açısal momentuma sahiptir. L=I.ω bağıntısından da anlaşılacağı gibi Dünya; eliptik hareketini sür-
2
dürürken Güneş’e yakın geçtiği sırada Güneş ile arasındaki mesafe azalacağından eylemsizlik momenti (I=mr )
azalır. Açısal momentumun sabit kalması için bu durumda ω açısal hızı artar. Güneş’e yaklaştığında Dünya'nın
Güneş etrafındaki yörünge hızı artar. Güneş’ten uzaklaştıkça Dünya'nın yörüngedeki çizgisel hızı azalır.

Şekil 1.3.4: Dünya'nın Güneş etrafında dönüşünü gösteren model