Page 16 - Fen Lisesi Fizik 12 | 2. Ünite
P. 16

2.

        ÜNİTE                                                                 2.1. BASİT HARMONİK HAREKET




                SORU 8                                       ÇÖZÜM


              Bir yayın ucuna bağlı kütlenin yaptığı salınım   T =  2r  m
                                                             T = 2π
                                                                     k
              hareketinin periyodunu azaltmak için          formülünde kütlenin azaltılması veya yay sabitinin
              I.   Kütle azaltılmalı                        artırılması yayın periyodunu azaltır.
              II.  Salınım genliği büyütülmeli              I. ve III. yargılar doğrudur.
              III. Yay sabiti daha büyük bir yay kullanılmalı
              yargılarından  hangileri yapılabilir?


                         UYGULAMA 6




                                                                             ÇÖZÜM ALANI
                Bir yayın ucuna 1,6 kg kütleli cisim asıldığında
                yay denge noktasından 0,4 m uzayarak dengeye
                gelmektedir.
                Buna göre
                a) Yay sabiti kaç N/m'dir?

                b) 20 cm çekilen cismin basit harmonik hareket
                     yapması sağlanıyor. Denge noktasından
                     geçtikten 0,1 s sonra cismin uzanımı kaç cm
                                   2
    114              olur?  (π=3 g=10 m/s )


                 SORU 9                                      ÇÖZÜM


                                                                   =
                                                                 T2r
                                                                 =
              Yay sabiti  0,02 N/m olan 1 metre boyundaki es-  a)  T2r π  m m  formülünde verilenler yerine
                                                                          k
                                                                        k
                                                                             yazıldığında
              nek yayın ucuna 720 gram kütleli bir cisim asıla-
              rak dengeye gelmesi için bir süre bekleniyor.            0.72
                                                                        ,
                                                                               =
                                                                 T =
                                                                T=2π  0.72 ,  T2.3 36= T2.3 36
                                                               T =
                                                                       0.02
                                                                     0.02
                                                                 T36
                                                                   =
                                                                 =
                                                               T36 s bulunur.
                                                                   2r π
                                                               ωw = T 2r ifadesinde periyot yerine yazılırsa
                                                               w =
                                                                      T
                                                                          1
                                                                   2.3
                                                                   2.3
                                                                ωw =  2.3  1  rad/s     elde edilir.
                                                                        =
                                                                            rad/s
                                                               w =
                                                                      =
                                                                          6
                                                                     36
                                                                   36
                                                                        6
                                                                                    25
                                                                                1
                                                                      2
                                                               Cisme hareketi sırasında etki eden maksimum
                                                                                         0.005N bulunur
                                                                                   .
                                                                         =
                                                                                        =
                                                                =
                                                               Fm.w .r 0,72.
                                                                                36 100
                               720 g                           ivmenin büyüklüğü
              Denge konumundaki cisim, 25 cm aşağı çekilip bı-      2 2  1  .  25   1  m/s bulunur.
                                                                                       m 2
                                                                = a=ω .
                                                                           .
              rakılarak cisme basit harmonik hareket yaptırılıyor.   aw r =  36 100  =  144  s 2
              Buna göre
              a) Cismin sahip olabileceği maksimum ivmenin   b)   Cisme hareketi sırasında etki eden maksimum
                   büyüklüğünü bulunuz.                        kuvvetin büyüklüğü
              b) Cisme etki eden maksimum geri çağırıcı kuvve-   Fm.w .r 0,72.  1  . .  25  = = 0,005 N bulunur.
                                                                    2 2
                                                               F=m.ω .r = 0,72.
                                                                       =
                                                              =
                                                                                       0.005N bulunur
                   ti  hesaplayınız? (π=3)                                   36 100
                                                                                 1
                                                                      1
                                                                           25
                                                                 2
                                                              =
                                                                         .
                                                             aw r =   36 100  =  144  s m
                                                                                      2
   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21