Page 9 - Fen Lisesi Kimya 10 | 1. Ünite

KİMYANIN TEMEL KANUNLARI VE
KİMYASAL HESAPLAMALAR

1.1 ETKİNLİK

Etkinliğin Adı: Farklı Bileşiklerde Katlı Oranlar

Etkinliğin Amacı: Aynı elementlerden oluşan farklı bileşiklerdeki katlı oranı bulmak
Etkinliğin Süresi: 20 dakika

Uygulama Aşamaları
1. Sabit Oranlar Kanunu’ndan yararlanarak aşağıdaki tabloda verilen bileşik çiftlerinde oksijen kütle-
lerini sabit alarak bileşiklerdeki diğer elementlerin kütlelerini bulunuz.
2. Bileşikler arasındaki diğer elementlerin katlı oranını bulunuz.
3. Bulduğunuz değerleri tabloya yazınız.

Bileşikteki Elementlerin Oksijen Kütleleri Sabit Alındığında Diğer
Bileşik
Kütleleri Elementlerin Kütleleri Arası Katlı Oran
NO 7 g N, 8 g O
NO 7 g N, 16 g O
2
H O 1 g H, 8 g O
2
H O 1 g H, 16 g O
2 2
SO 8 g S, 8 g O
2
SO 8 g S, 12 g O
3
FeO 14 g Fe, 4 g O
Fe O 14 g Fe, 6 g O
2 3

Etkinliğin Değerlendirilmesi: Aynı elementlerden oluşan bileşik çiftlerinde, elementlerin birinin sabit
kütlesi ile diğerinin değişen kütlesi arasında nasıl bir oran olduğunu yorumlayınız. Katlı Oranlar Ka-
nunu, bileşiklerde hangi amaç için kullanılır?

ÖRNEK

4 g CH bileşiğinde 3 g karbon, 5 g C H bileşiğinde 4 g karbon vardır.
4 2 6
Bu iki bileşikte aynı miktar karbonla birleşen hidrojenler arası katlı
oran kaçtır?

ÇÖZÜM
C H C H

CH 4/ 3 1 12 4
4
C H 3/ 4 1 12 3
2 6
Karbon miktarları sabit alındığında hidrojenler arası katlı oran H /H = 4/3’tür.
I II

21 21