Page 3 - Fen Lisesi Kimya 10 | 2. Ünite

GAZLAR

■ Bütün gazlar birbiriyle her oranda homojen olarak karışır.
■ Bir maddenin gaz hâlinin özkütlesi o maddenin katı ve sıvı hâline göre
çok küçüktür.
■ Gaz taneciklerinin enerjisi katı ve sıvı hâldeki taneciklerin enerjisine
göre daha fazladır. Bilgi Kutusu

Bütün gazlar aynı sıcaklık
Günlük hayatta gazların birçok özelliğinden yararlanılır. Araç las-
artışı ile eşit oranda genle-
tiklerinde, çelik tüplerde, oyun topları gibi birçok nesnede gazların sı-
şir. Bu nedenle “genleşme”
kıştırılabilme özelliği kullanılır. Özkütlesi havadan küçük olan helyum
gazlar için ayırt edici özellik
ve hidrojen gazları zeplin, uçan balon ve seyahat balonlarında kulla-
değildir.
nılabilir. Hidrojen, bu araçlarda yanıcı olması nedeniyle tercih edilmez.
Hidrojen gazı yerine helyum gazı veya ısıtılmış hava kullanılır. Zeplin-
lerde ilk olarak hidrojen gazı kullanılmış ancak 1937 yılında Hindenburg
(Hindenburg) zeplininde yaşanan felaket sonrasında hidrojen gazı kul-
lanımından vazgeçilmiştir (Görsel 2.4). Seyahat balonlarında gazların
genleşme özelliğinden yararlanılır (Görsel 2.5).

Görsel 2.4: Hindenburg kazası Görsel 2.5: Seyahat balonu

2.1.1. Gazların Betimlenmesinde Kullanılan Özellikler

Gaz taneciklerinin davranışları; sıcaklıklığa, mol sayısına (miktarı-
na), hacmine ve basıncına bağlı olarak değişir.

Sıcaklık (T)
Sıcaklık, taneciklerin ortalama kinetik enerjilerinin bir ölçüsüdür.
Genellikle Celsius ölçeğine göre hazırlanmış termometrelerle ölçülür
(Görsel 2.6). Celsius ölçeğine göre 1 atm basınçta suyun donma
o
o
noktası 0 C, kaynama noktası 100 C kabul edilir. Bu aralığı 100 eşit
o
parçaya bölen sıcaklık birimine santigrat ( C) denir.
Gaz taneciklerinin ortalama kinetik enerjisi mutlak sıcaklıkla doğru
orantılıdır. Mutlak sıcaklığın birimi Kelvin’dir (K). Santigrat (t), Kelvin (T)
o
ile sembolize edilir. Santigrat birimi ( C)

o
T (K) = t ( C) + 273 Görsel 2.6: Termometre

bağıntısıyla Kelvin (K) birimine dönüştürülür.

95
KİMYA 11. SINIF