Page 4 - Fen Lisesi Kimya 10 | 2. Ünite

Bu eşitlikte 273 sayısı gerçekte 273,15’tir. Ancak işlem kolaylığı için
bu sayı 273 alınır.
Gazlarla ilgili hesaplamalarda sıcaklık birimi olarak Kelvin (K) kulla-
nılır.

Tablo 2.1: Metreküpün Katları ve Mol Sayısı (n)
Askatları
Gazın miktarı mol sayısı ile ifade edilir. Sabit sıcaklıkta bir gazın mol
3
9
1 m = 1.10 mm 3 sayısının değişimi, basıncını ya da hacmini doğru orantılı olarak etkiler.
6
3
1 m = 1.10 cm 3 Hacim (V)
Bir maddenin hacmi, o maddenin kapladığı alan olarak ifade edile-
bilir. Gazların katı, sıvılar gibi belirli ve sabit bir hacimleri yoktur. Gazın
3
3
1 m = 1.10 dm 3
hacmi bulunduğu kabın hacmine eşittir.
Gazların hacimleri sıcaklık ve basınçtan oldukça fazla etkilenir. Bu
Metreküp
nedenle gazların hacimleri verilirken sıcaklık ve basınç koşullarının da
belirtilmesi gerekir.
3
3
1 m = 1.10¯ dam 3 Hacim birimi olarak genellikle litre (L), metreküp (m ), desimetreküp
3
(dm ), santimetreküp (cm ), mililitre (mL) kullanılır (Tablo 2.1). Hacim
3
3
6
1 m = 1.10¯ hm 3 birimleri arasındaki ilişki aşağıdaki gibidir:
3
9
3
1 m = 1.10¯ km 3
3
3
1 L = 1 dm = 10¯ m 3
3
Bilgi Kutusu 1 L = 1000 cm = 1000 mL
o
0 C sıcaklık ve 1 atmosfer 1 mL = 1 cm 3
basınç koşullarına “normal
koşullar (NK) veya normal
şartlar (NŞ)” denir.
Basınç (P)
Normal koşullarda 1 mol
Bir bisiklet lastiği şişirilirse veya şişmiş bir balon sıkıştırılırsa
gaz 22,4 L hacim kaplar.
hapsedilmiş havadan kaynaklanan bir karşı koyma kuvveti gözlemle-
o
25 C sıcaklık ve 1 atmosfer
nir. Bir gazın basıncı (P), gazın uyguladığı kuvvetin (F), kuvvetin uygu-
basınç koşullarına oda ko-
landığı alana (A) bölümüdür.
şulları veya standart koşullar
denir.
Standart koşullarda 1 mol F
P =
gaz 24,5 L hacim kaplar. A

2
Kuvvet birimi Newton (N), Yüzey birimi metrekare (m ) alınırsa
N
1
basınç birimi = Pascal (Pa) olur. 1 Pa = 1 kg.m¯ .s¯ 2
m 2
SI birim sisteminde basınç birimi Pascal (Pa) ise de yaygın olarak
kullanılan diğer basınç birimleri de vardır. Bu birimler; atm, Torr, mmHg,
cmHg’dır.
Gaz basıncı, gaz taneciklerinin bulunduğu kabın çeperlerine yaptığı
çarpmalardan kaynaklanır. Gazlarda basınç birimi olarak genellikle at-
mosfer (atm) kullanılır.

96 KİMYA 11. SINIF