Page 21 - Fen Lisesi Kimya 11 | 4. Ünite

KİMYASAL TEPKİMELERDE ENERJİ

■ Tepkimeler, bir katsayı ile çarpıldığında ∆H değeri de aynı katsayı ile
çarpılır.

CH (g) + 2O (g) → CO (g) + 2H O(s) ∆H= -890 kJ
4 2 2 2
Tepkime 2 katsayısı ile çarpılırsa

2CH (g) + 4O (g) → 2CO (g) + 4H O(s) ∆H= -1780 kJ
4 2 2 2
■ Tepkimeler, taraf tarafa toplandığında ∆H değerleri de toplanır.

Hess Yasası’na örnek olarak karbonun karbondiokside yükseltgenmesi

C(k) + O (g) → CO (g)
2 2
ele alınırsa tepkimenin iki basamakta gerçekleştiği söylenebilir. İlk ba-
samakta karbon, karbon monokside yükseltgenir.

C(k) + 1/2 O (g) → CO(g) ∆H= -110,5 kJ
2
İkinci basamakta ise karbon monoksit karbondiokside yükseltgenir.

CO(g) + 1/2 O (g) → CO (g) ∆H= -283 kJ
2 2
Bir tepkimedeki ürünlerin diğer tepkimede giren olarak yer aldığı bu iki
basamaklı işlem, bir tepkime dizisine örnektir. Toplam tepkime eşitliği
için bu dizinin net sonucuna ara basamaklardaki eşitliklerin toplanması
ile ulaşılabilir.

C(k) + 1/2 O (g) → CO(g) ∆H = -110,5 kJ
2
CO(g) + 1/2 O (g) → CO (g) ∆H = -283 kJ
2 2

C(k) + O (g) → CO (g) ∆H = -393,5 kJ
2 2
Grafik 4.3’te karbondioksidin yukarıdaki ara basamak tepkimelerden
oluştuğu entalpi değişimi verilmiştir.

PE (kJ)

C(k) + 1/2 O (g)
0 2

∆H = -110,5 kJ
CO(g) + 1/2O (g)
-110.5 2

∆H = -393,5 kJ

∆H = -283 kJ
CO (g)
-393,5 2

TK

Grafik 4.3: Ara basamaklarla oluşan CO ’in entalpi değişimi
2

255
KİMYA 11. SINIF