Page 30 - Fen Lisesi Kimya 9 | 1. Ünite

4 . KİMYA UYGULAMALARINDA İŞ SAĞLIĞI
BÖLÜM
VE GÜVENLİĞİ

■ Kimya laboratuvarında iş sağlığı ve güvenliği kurallarına neden uyul-
malıdır?
■ Kimyasal maddelerin insan sağlığı ve çevre üzerinde ne gibi etkileri
olabilir?

1.4.1. Kimya Laboratuvarlarında Uyulması Gereken İş Sağlığı
ve Güvenliği Kuralları
Laboratuvarda karşılaşılabilecek tehlikelerin önüne geçmek için ge-
rekli tedbirlerin önceden alınması gerekmektedir. Laboratuvarda çalışma
ortamına göre farklı tehlikeler mevcuttur. Laboratuvarda çalışırken zarar
görmemek için güvenlik işaretlerine dikkat edilmelidir. Örneğin yanıcı
maddeler ateşten uzak tutulmalı, toksik maddeler teneffüs edilmemeli,
asit ve bazlar deriye temas ettirilmemelidir. Gerektiğinde koruyucu göz-
lük kullanmalıdır. Kullanılan kimyasal maddeler çevreye zarar vermemek
için atık toplama kaplarında biriktirilip uzman kişilere teslim edilmelidir.
Güvenlik ve sağlık açısından aşağıda belirtilen kurallar ve sembollerin
anlamları öğrenilip laboratuvarda daha dikkatli olunmalıdır.

Güvenlik Kuralları
■ Laboratuvarda deneye başlamadan önce deney notlarını okuyunuz.
■ İlk yardım çantası ve ecza dolabı ile ilgili bilgi edininiz.
■ Laboratuvarda sorumlu öğretmenle birlikte çalışınız.
■ Deney esnasında sıçrayan kimyasal maddeleri hemen temizleyiniz.
■ Sıvıları ısıtmadan önce kaynama taşı ekleyiniz.
■ Hava çıkışı olmayan hiçbir sistemi ısıtmayınız.
■ Kimyasal karıştırılan ya da ısıtılan bir kabı kendi yüzünüze veya başka-
sının yüzüne doğru kesinlikle tutmayınız.
■ Kimyasalları çeker ocakta (aspiratör) buharlaştırınız.
■ Isıtıcıları kullandıktan sonra mutlaka kapatınız.
■ Yanıcı maddelerin yanında alev kullanmayınız.
■ Kimyasal maddeler ve kullanılan araç-gereçlerle şaka yapmayınız.
■ Prizleri doğrudan kullanmayınız. Elektrik gereken deneylerde mutlaka
güç kaynağı kullanınız.
■ Kimyasalların deri ile teması hâlinde deriyi su ile yıkayınız.
■ Giysilerinizi laboratuvara uygun olarak seçiniz.
■ Laboratuvarda yiyecek ve içecek bulundurmayınız.
■ Pipeti ağzınızla kullanmayıp daima puar kullanınız.
■ Sıçramaların olabileceği her yerde koruyucu gözlük kullanınız.
■ Kimyasalları tatmayınız ve koklamayınız.
■ Asidin üstüne suyu asla dökmeyiniz. Suyun üstüne asidi yavaş yavaş
ekleyiniz. Asit-baz dökülmelerini hemen sorumlu öğretmene bildiriniz.
■ Deneyden sonra çalışılan alanı mutlaka temizleyiniz.
■ Her kullanımdan sonra tüm malzemeleri yerlerine koyunuz.
■ Sıvı kimyasalları zemine en yakın yerde saklayınız.
■ Cam malzemeler kullanılırken son derece dikkatli ve titiz olunuz.
■ Kimyasalların konulduğu kapların üzerine içindeki maddenin ismini ve
tehlikesini yazınız.
■ Cıva ile deney yapmayınız. Deneylerde cıva kullanımı yasaklanmıştır.
■ Derslerin bitiminde genel düzeni ve elektriği kontrol ediniz.
■ Farkına vardığınız aksaklığı mutlaka sorumlu öğretmene bildiriniz.

42 43