Page 110 - Fizik 11 | 1.Ünite

KUVVET VE HAREKET

96. ALIŞTIRMA

Dikdörtgen levha Şekil I ve Şekil II’deki gibi asılarak farklı
iki biçimde dengelenmiştir.
K
Buna göre levhanın ağırlık merkezi hangi noktadadır?
K L M
P
O L
P
M

Şekil I Şekil II
ÇÖZÜM

124. ÖRNEK

Kenar uzunlukları d ve her birinin ağırlığı G büyüklüğünde olan kare bölmelere ayrılmış levhanın ağır-
lık merkezi O noktası olup levha şekildeki gibi yatay dengededir.

Levhadan taralı parça çıkarıldığında Sol Sağ
a) Levhanın tekrar yatay dengede kalabilmesi için hangi parçalar çı- 1 5
karılabilir?
b) Levhanın ağırlık merkezinin değişmemesi için hangi parça çıkarı- 2 6
labilir? O 3 7

4 8

ÇÖZÜM

a) Taralı parça çıkarılırsa levhanın sol tarafına uygulanan torkun büyük-

lüğü x = G $ 3 d kadar azalır ve levhanın dengesi bozulur. Dengenin
2
tekrar sağlanması için ip doğrultusunun sağ tarafından da aynı büyük- 1 5
lükte tork etkisine sahip bir parçanın çıkarılması gerekir. 5, 6, 7 ve 8 nu-
maralı parçalar incelendiğinde her parçanın ip doğrultusuna göre ayrı G 2 6
ayrı torkunun büyüklüğünün x = G $ 3 d olduğu görülür. Bu parçalar- O 3 7
2
dan herhangi biri çıkarıldığında yatay denge tekrardan sağlanabilir.
4 8
1, 2, 3 ve 4 numaralı parçalar incelendiğinde her bir parçanın torkunun
büyüklüğünün x = G $ 1 d olduğu görülür. Bu parçalardan herhangi
2
üçü çıkarılırsa toplam 3 Gd
$ büyüklüğündeki kadar tork etkisine sahip parça çıkarılmış olur ve
2
levhanın yatay dengesi yine sağlanabilir.
b) Levhanın ağırlık merkezinin değişmemesi için çıkarılan parçaların ağırlık merkezlerinin levhanın
ağırlık merkezine göre simetrik olması gerekir. Bu durumu da 8 numaralı parça sağlar.

212