Page 59 - Fizik 11 | 1.Ünite

KUVVET VE HAREKET

94. ÖRNEK
F (N)
Sürtünmelerin önemsenmediği düzlemde hareket baş-
langıcındaki hızının büyüklüğü 5 m/s olan 2 kg kütleli cis- 10
me ait kuvvet-zaman grafiği şekilde verilmiştir.

Buna göre cismin 0-6 s aralığındaki çizgisel momen- 0 2 4 6 t (s)
tum-zaman grafiğini çiziniz.
-15
ÇÖZÜM

Kuvvet-zaman grafiğinde grafikle yatay eksen arasında kalan alan, cisme uygulanan itmeyi aynı za-
manda da cismin çizgisel momentumundaki değişimi verir. Cismin ilk çizgisel momentumu

P = m ∙ V = 2 ∙ 5 = 10 kg∙m/s olur. P ( kg.m/s )
ilk
0-2 s arası çizgisel momentum değişimi DP = 10 2 $ 2 = 10 kg∙m/s 40
1
30
2-4 s arası çizgisel momentum değişimi DP = 2 . 10 = 20 kg∙m/s
2
20
4-6 s arası çizgisel momentum değişimi DP = -2 . 15 = -30 kg∙m/s 10
3
olur. Bulunan değerler ilk çizgisel momentum değerinin üzerine
sıra ile toplanarak grafik üzerine yerleştirildiğinde cismin çizgisel 0 2 4 6 t (s)
momentum-zaman grafiği şekildeki gibi olur.

Ç) ÇİZGİSEL MOMENTUMUN KORUNUMU

Simülasyon 1.2: Çizgisel Momentumun Korunumu
SİMÜLASYON VAR

Simülasyonun Amacı
Çizgisel momentumun korunumunu incelemek

Verilen karekodu okutarak simülasyonu açınız. Görsel I’deki ekran görüntüsünde belirtilen “Detaylı bilgi”
bölümüne tıklayarak kütle ve hız değerlerinin ayarlanacağı menüyü açınız. Ekranın sağ üst köşesindeki
menüdeki “Hız Vektörleri”, “Moment Şeması”, “Kinetic Energy” ve “Show Values” kutucuklarını işaretleyi-
niz. Aynı menüdeki “Elasticity” ayarı çarpışmanın esnek olup olmadığını kontrol etmektedir. Eğer “Elas-
ticity” %100 ise çarpışma tam esnektir. Ekranın sağ alt köşesinde açılan menü çarpışan cisimlere ait mo-
mentum vektörleri ile toplam momentum vektörünü göstermektedir.

1. Kırmızı renkli (1) topun kütlesini 0,50 kg ve hızını 2 m/s
olarak ayarlayınız. Yeşil renkli (2) topun kütlesini
1,50 kg ve hızını -1 m/s olarak ayarlayınız. Ayarları yap-
mak için ekranın altındaki menüye ilgili değerleri giri-
niz.

Görsel I

161
161