Page 24 - Fizik 11 - 1. Ünite - 1. Bölüm

KUVVET VE HAREKET

13. ÖRNEK

İstanbul Boğazı’nda akıntı hızının büyüklüğünün 3 m/s olduğu bir yerde, suya göre hızının büyüklü-
ğü 4 m/s olan bir gemi, akıntıyla aynı yönde hareket etmektedir. Gemide bulunan bir yolcu gemiye
göre 1 m/s büyüklüğünde sabit hızla yürümektedir.

V = 4 m/s

V = 3 m/s
a

a) Yolcunun gemiyle aynı yönde yürümesi durumunda gemiye göre (V ) , suya göre (V ) ve yere
g
su
göre (V ) hızlarının büyüklükleri kaç m/s olur?
yer
b) Yolcunun gemiyle zıt yönde yürümesi durumunda gemiye göre (V ), suya göre (V ) ve yere
g
su
göre (V ) hızlarının büyüklükleri kaç m/s olur?
yer
ÇÖZÜM
Yolcunun gemiye göre hızı, kendi yürüme hızına eşittir. Suya göre hızı ise yürüme hızı ile geminin dur-
gun sudaki hızının vektörel toplamına eşittir. Yere göre hızı da yürüme hızı, geminin durgun sudaki
hızı ile akıntının hızının vektörel toplamına eşittir.

a) Yolcunun gemiyle aynı yönde yürümesi durumunda yolcunun yürüme hızı akıntı hızı ve geminin
hızı ile aynı yönlü olur.

V = V yolcu V = V yolcu + V V = V yolcu + V a + V
su
g
yer
V yolcu = 1 m/s olur. V su V yer
V yolcu V V yolcu V a V

V = 1 + 4 = 5 m/s olur. V = 1 + 3 + 4 = 8 m/s olur.
su
yer
b) Yolcu gemiye zıt yönde yürümektedir. Geminin hareket yönü (+), tersi ise (-) seçilerek vektörel
işlemler yapılabilir.

V = V yolcu V = V yolcu + V V = V yolcu + V a + V
su
g
yer
V yolcu = -1 m/s olur. V su V yolcu V yer V yolcu
V V a V
V = 4 – 1 = 3 m/s olur. V = 3 + 4 - 1 = 6 m/s olur.
su
yer

36