Page 25 - Fizik 11 - 1. Ünite - 1. Bölüm

KUVVET VE HAREKET

14. ALIŞTIRMA

Birbirlerine paralel hareket eden K ve L yürüme bantlarından K doğuya, L batıya doğru eşit büyüklük-
te ve sabit hızlarla hareket etmektedir. K bandındaki Melis, bant ile aynı yönde yürümekteyken L'deki
Mert, banda göre hareketsizdir.
Buna göre
a) Mert, Melis'in hangi yönde gittiğini görür?
b) Mert, K bandının ve Melis'in hızları hakkında ne söyler?
c) Yerde duran sabit bir gözlemci Mert ve Melis'in hızları hakkında ne söyler?

ÇÖZÜM

V A
K L
V B

Şekil 1.22: Nehirde akıntıyla aynı yönde yüzen bot

Akıntı hızının V A olduğu nehirde suya göre V hızıyla ve akıntıyla aynı yönde hareket eden bot, K ve L noktaları
B
arasında yere göre düzgün doğrusal hareket yapmaktadır (Şekil 1.22). Düzgün doğrusal hareket yapan cismin
yer değiştirmesi

Δ x = V . t bağıntısıyla bulunur.

Nehir kıyısında duran ve bota bakan bir gözlemci için bu bağıntı

KL = V yere göre . t şeklinde yazılır.

V A Suya göre V hızıyla akıntıya zıt yönde hareket
K L B
V B eden botun K ve L noktaları arasındaki hareketini,
V B
yere göre hızı belirler. Botun hareketi için üç farklı
durum vardır (Şekil 1.23):

Şekil 1.23: Nehirde akıntıya zıt yönde yüzen bot

V yere gre = V + V ifadesine göre V > V ise V yere göre = V - V olur. Yere göre hızı akıntıya zıt yönde olduğu için
A
B
A
B
A
B
ö
bot K noktasına ulaşabilir. Bu durumda KL = (V - V ) . t olur.
B
A
V < V ise V yere göre =V - V olur ve botun yönü akıntıyla aynıdır. Bu durumda bot akıntı yönünde sürüklenir ve
B
A
B
A
K noktasına ulaşamaz.
V = V ise V yere göre = 0 olur ve bot yer değiştirmez.
A
B
37 37