Page 84 - Fizik 11 - 1. Ünite - 1. Bölüm

KUVVET VE HAREKET

Limit hız günlük yaşamda büyük önem taşımaktadır. Limit hızın varlığı yağmurun canımızı yakmasını, küçük
dolu tanelerinin hayatımızı tehlikeye sokmasını engeller. Uçaktan paraşütle atlama imkânı sağlar. Hava direnç
kuvvetinin, dolayısıyla limit hızın varlığı avantaj sağladığı gibi dezavantaja da neden olabilir. Araba, tren, uçak
gibi araçlarda hava direncinin artması yakıt tüketimini de artırır.

Cisimlerin limit hız değerleri farklılık gösterebilir. Tablo 1.6’da hava ortamında düşen bazı cisimlerin limit hızları
verilmiştir.

Tablo1.6: Hava Ortamında Düşen Farklı Cisimlerin Limit Hızları

2
Cisimler Kütle (kg) Dik Kesit (m ) V lim (m/s)

Hava Dalgıcı 75 0,7 60

Beyzbol Topu (r = 3,66 cm) 0,145 4,2 x 10 -3 43

Golf Topu (r = 2,1 cm) 0,046 1,4 x 10 -3 44

Dolu Tanesi (r = 0,5 cm) 4,8 x 10 -4 7,9 x 10 -5 14

Yağmur Damlası (r = 0,2 cm) 3,4 x 10 -5 1,3 x 10 -5 9

52. ÖRNEK

Aynı ortamda bulanan kesit alanı A olan K ve kesit alanı 2A olan L konilerinin kütleleri eşittir.

A 2A
K
L

Koniler limit hıza ulaşabilecekleri aynı yükseklikten serbest bırakıldıklarına göre hangi koni yere
daha önce düşer?

ÇÖZÜM

Düşen cisme etki eden hava direnci, cismin hareket doğrultusundaki en büyük kesit alanına, şekline
ve içinde bulunduğu akışkanın cinsine bağlı olarak değişir. Hava direnci ile cismin ağırlığı eşitlen-
diğinde cisim limit hıza ulaşır. K ve L konileri aynı ortamda bulunan eşit kütleli cisimler olduğu için
hava direncini etkileyen tek değişken konilerin taban alanlarıdır. L’nin taban alanı K’den daha büyük
olduğu için L cismi limit hıza daha çabuk ulaşır.

Buna göre K cisminin yere düşme süresi, L cisminin yere düşme süresinden daha kısa olur.

96