Page 50 - Fizik 9 | 3.Ünite

Ayakta durmak, yürümek, durmak veya herhangi bir şeyi tutmak
gibi temel eylemlerin tamamı sürtünme kuvveti sayesinde yapılmak-
tadır.
Hastane ve iş yeri gibi mekânlarda ıslak zemin temizliği yapılır-
ken zemin girişlerine “dikkat kaygan zemin” levhası (Görsel 3.4.2)
yerleştirilir. Bu uyarı levhası insanların farkında olmadan kayıp düş-
melerini engellemek amacıyla kullanılır. Zeminin kaygan olması yani
sürtünme kuvvetinin azlığı yürümeyi zorlaştırır. Buzlu yollarda araç-
ların patinaj yapmasının ya da insanların yürümesinin zorluğu da
bundan kaynaklanmaktadır. Yağlı bardağın rahatça tutulamaması-
Görsel 3.4.2: Kaygan zemin uyarı nın sebebi de yine sürtünme kuvvetinin azlığıdır.
levhası Kurşun kalemle yazı yazılabilmesi, sürtünme kuvveti sebebiyle
kurşun kalemin ucunun aşınarak kâğıt üzerinde kalması ile gerçek-
leşmektedir.
Dünya atmosferine giren asteroitler (Görsel 3.4.3) sürtünme
kuvveti nedeniyle alev alır. Alev alan asteroit parçalanarak küçük
parçalar hâlinde yeryüzüne iner. Bu olayda sürtünme kuvveti, aste-
roitlerin Dünya’ya verebileceği zararlardan koruyan bir özellik olarak
davranmaktadır.

Görsel 3.4.3: Atmosfere giren asteroit

Kramponlar (Görsel 3.4.4),
futbolcuların kullandığı bir tür
spor malzemesidir. Taban kıs-
mında büyük dişler bulunur.
Bu dişler saha ile sporcunun
ayakları arasındaki sürtünme
kuvvetini artırarak sporculara
çim sahada hareket kolaylığı
sağlar. Görsel 3.4.4: Krampon
Sürtünmeyi arttırmak için
yapılabilecek en temel işlem sürtünen yüzeylerin pürüzlülüğünü ar-
Kuvvetler ile ilgili simülasyonu tırmaktır. Bu duruma verilebilecek örneklerden bazıları kaygan yol-
karekodu verilen linkten göre-
lara kum ya da talaş serpilmesi, araçlarda kış lastiklerinin ya da kar
bilirsiniz.
zincirin kullanılması ve kışları kalın dişli botların tercih edilmesidir.

154 HAREKET VE KUVVET HAREKET VE KUVVET