Page 24 - Fizik 9 | 1.Ünite

örnek soru çözüm

Verilen nicelikleri temel ve türetilmiş büyüklük Verilen niceliklerin sınıflandırması aşağıdaki şe-
olarak sınıflandırınız. kildedir.
• Basınç
• Hız Temel Büyüklükler Türetilmiş Büyüklükler
• Uzunluk Uzunluk Basınç
• Sıcaklık Sıcaklık Hız
• Hacim Akım şiddeti Hacim
• Akım şiddeti Sürat
• Sürat

SIRA SİZDE 6

Tabloda verilen kavramlardan temel büyüklük olanların yanındaki kutucuğa √ (tik) atınız.

1. Kuvvet 6. İvme

2. Işık şiddeti 7. Kütle

3. Yüzey alanı 8. Güç
4. Madde miktarı 9. Isı

5. Zaman 10. Özkütle

Skaler ve Vektörel Büyüklükler
1. Skaler Büyüklükler

Sadece ölçü değeri ve birimi ile ifade edilen niceliklere skaler
büyüklük denir. Skaler büyüklükler doğrultu ve yön belirtmez. Ör-
neğin “Bir kap içerisinde 3 litre süt var.” ifadesinde 3, ölçüm değeri-
ni; litre, ölçü birimini verir. Bu bilgiler ölçülen nicelik hakkındaki tüm
bilgileri kapsamaktadır. Doğrultu ve yön bilgisine ihtiyaç duyulmaz.
Skaler büyüklüklerin toplanması ya da çıkarılması gibi işlemlerde
temel aritmetik işlemler kullanılır. Örneğin içinde 3 litre süt bulunan
kaba, 4 litre süt eklendiğinde kaptaki süt miktarı 7 litre olur. Kütle,
zaman, uzunluk, hacim, özkütle ve sıcaklık gibi büyüklükler skaler
büyüklüktür.

örnek soru çözüm

Basketbolun oyun süresi, onar dakikalık dört Periyot süresi =10 dk
periyottan oluşur. Her iki takımın üç defa birer Oyun süresi (4 periyot) = 4.10 =40 dk
dakikalık mola kullandığı, ikinci ve üçüncü peri- Mola süresi = 6.1= 6 dk
yot arasında 15 dk devre arası verildiği bir bas- Devre arası =15 dk
ketbol oyununun toplam süresi kaç dakikadır? Toplam oyun süresi = (4.10) + (6.1) + 15
= 40+6+15=61 dk olur.

36 FİZİK BİLİMİNE GİRİŞ FİZİK BİLİMİNE GİRİŞ