Page 127 - İşletme (Tüm Kitap)

4.1. Üretim Sisteminin Ögeleri
Üretim genel anlamıyla dönüşüm sürecini ifade eder. Üretim sistemi; makine,
araç gereç, malzeme, enerji, iş gücü, zaman gibi girdilerin mal ve hizmetlere dönüştürül-
düğü ve sonuçların geri bildirildiği bir sistemdir. Bu sistemde dört temel öge bulunmak-
tadır.
Girdiler: Üretim sürecinde kullanılan girdiler işletme, sektör ve çıktının türüne
göre değişir. Örneğin işletmeye tahsis edilen sermaye, sermayenin yatırıldığı ham mad-
deler, yardımcı maddeler, işletme malzemeleri, makineler, binalar, araziler, patent, marka,
üretim yapabilmek için gerekli bilgi, tecrübe, iş gücü vb. değerlerin her biri girdidir.
Dönüşüm Süreci: Üretim sisteminin dönüşüm sürecinde girdiler, mal veya hiz-
mete dönüştürülür. Başka bir deyişle dönüşüm sürecinde katma değer yaratılır. Katma
değer yaratmanın sayısız yol ve yöntemleri vardır. Bir mal veya hizmet, belirli bir yer,
zaman ve biçimde daha değerli duruma getirilebilir. Bütün bu değişikliklerin planlanma-
sı, uygulanması ve denetlenmesi dönüşüm sürecinde yapılır.

BİLGİ NOTU maliyeti arasındaki fark katma değerdir.
Bir işletme ya da kişinin sattığı mal veya hizmetin satış bedeli ile

Çıktılar: Dönüşüm süreci sonucunda ortaya çıkan mal veya hizmetlerdir. Örne-
ğin ekmek, mermer, bilgisayar programı, çelik tencere vb.
Geri Bildirim: Üretim sisteminin son ögesi geri bildirimdir. Üretim planlaması,
girdi, dönüşüm süreci ve çıktılarda kısaca üretim sürecinin herhangi bir yerinde çeşitli
hatalar olabilir. Geri bildirim, bu hataların tespit edilerek yöneticilere ve ilgililere bildiril-
mesidir.
İlgili kişi ve yöneticiler de güncel koşullara göre gerekli düzeltici önlemleri alıp
sistemi sürekli olarak geliştirici ve düzeltici eylemlerde bulunurlar.
4.2. Üretimde Stok Kontrolleri
İşletmeler, üretim sürecinin aksamaması için ve talep düzeyinde meydana ge-
lebilecek değişmelere uyum sağlanabilmesi bakımından belirli miktarlarda ham madde,
malzeme, yarı mamul ve mamul maddeleri stok olarak depolarında tutar. Stok kontrolü,
üretim veya satış planlaması için yapılır. Başka bir deyişle üretim esnasında stok fazlalığı
ya da yetersizliği ile karşılaşmamak için stoklar sürekli izlenir.
Stok kontrolünde dikkat edilecek bazı hususlar şöyle sıralanabilir.
• Stoklanacak maddeler tespit edilmelidir.

125