Page 406 - Tarih 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
TARİH 10
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Kavram Öğretimi 120
7. ÜNİTE : KLASİK ÇAĞDA OSMANLI TOPLUM DÜZENİ> 7.4. Lonca Teşkilatı
Kavram : Lonca
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Tarihsel Analiz ve Yorum Becerisi

Çalışmanın Adı TİCARET ERBABI 20 dk.
Çalışmanın Amacı Osmanlı Devleti’nin sosyoekonomik hayatında loncanın yerini değerlendirebilme.

Yönerge: Aşağıdaki soruları metin ve görselden hareketle cevaplayınız.

Herhangi bir iş kolunda çalışan insanlar, ken-
di zanaatlarında öncü bir konuma sahip olan
ve manevi bazı değerler de yüklenen Ahi adlı
kimselerin yönetiminde bir araya gelirlerdi.
Her iş kolu için aynı düzenlenen loncalar fa-
aliyet gösterdikleri iş kolunda birer tekel ko-
numundaydılar. Dükkân atölye sayısı, üretim
miktarı ve standardı, usta sayısı, çıraklıktan us-
talığa yükselme gibi pek çok konuda loncalar
belirleyici durumdaydılar. Bu yönüyle kentin
ekonomik yaşamını yönlendirmede önemli bir
rol üstlenen lonca lideri Ahiler, aynı zamanda
söz konusu iş kolunda çalışan kalabalık insan
gruplarını yönetme ve yönlendirme etkinliğine
de sahiptiler.
Zanaat mensupları üzerinde bir tarikat şeyhi
niteliğinde önemli bir nüfuza sahip olan Ahi-
ler, yardımcıları niteliğinde olan yiğitbaşılar
aracılığıyla mensupları arasındaki düzeni sağ-
lama, mensuplarını bir arada tutma ve onları
yönetme gibi fonksiyonlar icra ediyorlardı. Bu

Görsel: Esnaflar yönü ile kentin önemli bir nüfusunu oluşturan
işçiler ve ustalar belirli bir disiplin altında tu-
tulabiliyordu. Ahiler aynı zamanda kent toplumundaki alt tabakadan işsiz ve başıboş kalabalıkların
oluşturduğu insanları da kontrol edebiliyorlardı. Bu kent toplumunda düzenin korunması açısından
büyük önem taşırken zaman zaman devlet otoritesine karşı olmak üzere gerektiğinde kentsel iradeyi
ortaya koymada kentlere gerekli teşkilatlı bir güç de sağlamaktaydı.

(Sinan Doğan, “14. Yüzyıl’da Bilâd-I Rûm Vilâyet’inde Kentsel İrade’nin Temsilcisi Ahîlik ve Sosyo Ekonomiye Etkileri”, Uluslararası
Ahîlikte İş ve Ticaret Ahlâkı Sempozyumu (Bildiriler), Edt.M.Tıraşcı-M.S.Akdoğan, Cumhuriyet Üniversitesi Matbaası, Sivas 2018,
s.358’den düzenlenmiştir.)

223