Page 164 - sosyoloji

SOSYOLOJİ 11

2. Olası cevap: Töre: Toplumsal kontrolün sağlanması için resmî olmayan
Toplumsal normlar toplum için bir gereksinimdir. Toplumsal kontrol aracıdır.
davranışların nedeni, toplumsal normlardır. Belirli koşullarda Birlik beraberlik: Toplumsal kontrolün sağlanması sonucun-
nelerin yapılıp nelerin yapılmayacağını gösterir. Trafik kural- da ortaya çıkan toplumsal düzen toplumun uyum içinde bir
ları, sınıf geçme, evlilik, adalet hep bu normlara göre yürür. arada yaşamasıyla ilgilidir. Bu durumda da toplumun birlik ve
Normlar ödül ve ceza ile güvence altına alınırlar. beraberliği sağlanmış olur.
Yasalar: Toplumsal kontrolün sağlanması amacıyla uygula-
2. Yönerge: nan resmî normlardır. Yasalar, açık veya yazılı olarak belirlen-
miş toplumsal kontroldür.
Tarih: 11.12.2021
Saat: 14:00 2. Olası cevap:
Gözlemlediğiniz yer: Şehrin merkezinde yer alan alışveriş Tabloda toplumsal kontrolle ilgili olmayan kavramları ayırt
merkezinin zemin kat giriş alanını gözlemledim. Bu saatte edebilmek amacıyla kavram bulutu incelenir. Kentleşme kav-
oldukça kalabalık olmasının yanı sıra bir okul grubu kısa bir ramı burada görülmemektedir. Çünkü kentleşme, şehrin olu-
konser verdi. şumunu anlatan bir kavramdır. Bu nedenle toplumsal kontrol
Tespit ettiğiniz beş norm: kelime bulutunda, kentleşme kavramı konu dışında kalacaktır.
1. Alışveriş merkezine girerken HES kodu kontrolünün yapıl-
ması, 3. Olası cevap:
2. Alışveriş merkezine girişlerde güvenlik kapısından geçil-
mesi, Toplumsal kontrol nedir?
3. Birbirine yabancı insanların birbirlerine dokunmadan yü- Toplumsal kontrol tüm kültürlerde var mıdır?
rümesi, “Toplumsal kontrol nedir?” sorusunda, toplumsal kontrolü an-
4. Konser sırasında sahnede bulunanları rahatsız edecek hare- lamaya dönük “nedir” sorusu konuyu belirleyip sosyolojik bir
ket ve davranışlarda bulunmamak, probleme dönüştürmenin ilk adımıdır. Konuyu tanımlayarak
5. Mağazalardan hırsızlık sayılabilecek şekilde ürün almamak. açıklığa kavuşturmayı sağlayacaktır.
1. Olası cevap: Giddens sosyolojik sorgulama çizgisi tablosuna göre “Top-
Alışveriş merkezine girerken HES kodu kontrolünün yapılma- lumsal kontrol tüm kültürlerde var mıdır?” sorusu bir karşı-
laştırma sorusudur. Olay ve olgulara bütüncül açıklamalar ge-
sı normu toplum sağlığının korunması için gereklidir. tirmeyi sağlayacak bir sorudur. Bu soru ile bireyde sosyolojik
Alışveriş merkezine girişlerde güvenlik kapısından geçilmesi düşünme becerisi gelişecektir.
normu, alışveriş merkezinde bulunan topluluğun güvenliğinin
sağlanması için gereklidir. 2. Yönerge:
Mağazalardan hırsızlık sayılabilecek şekilde ürün almamak
normu toplumsal düzenin sağlanması ve güvenli alışverişin TOPLUMSAL KONTROL ÖRNEKLER
yapılması amacıyla gereklidir. TÜRÜ
2. Olası cevap: Toplumun kişileri Meslek liselerinde
Bütün toplumların uygun olduğu düşünülen davranışları teş- Olumlu normlara uymaya dezenfektan ve maske
vik etme ve uygulatma, uygun olmayan davranışlardan cay- toplumsal alıştırması ve teş- yapan öğrencilerin “takdir
dırma bu davranışları cezalandırma yöntemleri vardır. Dün- kontrol vik etmesi olumlu edildiği” haberlerinin
yaya yeni gelmiş bir bebeğe bakılması evrensel bir normdur. denetimdir. yapılması.
Toplumun devamı için dünyaya yeni gelen bir bebeğin bakımı Kişilerin norm-
ve büyütülmesi gerekmektedir. Her ne kadar tüm kültürlerde Olumsuz lara uymaya Maske takılması gereken
görülse de her kültürün bu normu uygulayış biçimi farklıdır. toplumsal zorlanması tehdit alanlarda maske takma-
kontrol edilmesi olumsuz yanların cezalandırılması.
3. Olası cevap: denetimdir.
Birey normlara uyarak toplumun bir parçası hâline gelir. İn-
sanlar, sosyalleşme süreci içinde normları öğrenirler. Toplum- Resmî Yaptırımlar açık Maske mesafe kuralına
sal bütünleşme, bireylerin normlara uymasıyla gerçekleşir. toplumsal veya yazılı olarak uymayanlar için adli
Her norm, toplumsal bir gereksinimden doğmuştur. Toplumsal kontrol belirlenmiş kont- cezaların uygulanması.
normlar hakkında bilgi sahibi olmak normlara uymayı kolay- roldür.
laştıracaktır. Karantinada olması
Resmî Yazılı kurallarla gerekirken sokağa çıkan
olmayan
Çalışma No.: 30 belirlenmemiş vatandaşların komşuları
toplumsal olan kontroldür. tarafından dışlanması,
kontrol
1. Yönerge: ayıplanması.
yazısız kurallar Kişi doğrudan
Grupsal doğruya grubun Okul arkadaşları maske
taktığı için kişinin maske
ya da grubun
ceza sapma adet yasak kontrol organları aracılığı takması.
ile kontrol edilir.
yasalar
adalet kanun ayıplama yasa Kişinin grup üyesi
töre
olarak yetişirken
ve eğitilirken
kurallar normlar farklılıklara saygı Kurumsal kazandığı kendi Hasta olduğunu düşünen
vicdanından
bireyin belirti göstermese
gelen kontroldür.
bile diğer insanlara zarar
düzen yasalar ve kanunlar kontrol Kişiler toplumsal vereceğini düşündüğü
için gönüllü karantinaya
kurumları o denli
hukuk kuralları benimserler ki girmesi.
1. Olası cevap: grup modellerinin
Ayıplama: Toplumsal kontrolün sağlanması için resmî olma- dışına çıkmayı
istemezler.
yan kontrol aracıdır.
161