Page 24 - Biyoloji 9 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
BİYOLOJİ 9
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Kavram Öğretimi 9
1. ÜNİTE : YAŞAM BİLİMİ BİYOLOJİ > 1.2. Canlıların Yapısında Bulunan Temel Bileşikler
Kavram : Su
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı SUYUN CANLILAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ 20 dk.

Çalışmanın Amacı Suyun özelliklerini açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıda verilen metin ve görsellerden yararlanarak soruları cevaplayınız.

İçtiğimiz suyu acaba ne kadar tanıyoruz? Suyun kendine has özellikleri onu benzersiz yapmaktadır.
Suyun bu benzersiz özellikleri aşağıda belirtilmiştir.
Su bir oksijen atomuna bağlı iki hidrojen atomundan oluşur. Her iki ucunda hafif bir elektrik yükü vardır.
Bir ucu pozitif yüklü hidrojen, diğer ucu negatif yüklü oksijen olan bir moleküldür.

Su

Oksijen

+ =
Hidrojen Hidrojen bağı

2 H + O = 2 H O
2 2 2
Su
Su molekülleri arasındaki hidrojen bağı

Su molekülleri, zayıf mıknatıslar gibi birbirlerini çekerler. Aralarında kolayca kurulan geçici hidrojen
bağları oluştururlar. Bu çekim özelliği nedeniyle suyun olağanüstü özellikleri de ortaya çıkar. Su mole-
küllerinin birbirine yapışma eğilimi kohezyonla sağlanır. Yüzey gerilimi, kohezyonun özel bir örneğidir.
Böcekler bu sayede su üzerinde yürüyebilir, yağmur damlaları arabanın ön camına düştüğünde yuvar-
lak boncuk oluşturabilir. Suyun diğer maddelere yapışma eğilimi de vardır. Bitkide odun borularındaki
yapışma ile su, köklerden yaprak uçlarına kadar taşınır. Su, evrensel bir çözücüdür. Suyu iyi bir çözücü
yapan özellik onun polaritesidir. Örneğin suya atılan tuzun çözülmesinde suyun negatif tarafı Na ile bağ
+
-
oluşturur ve pozitif tarafı bir tuz kristalindeki (NaCl) Cl iyonlarına çekilir. Böylece tuz kristalleri suyun
içerisinde çözünür. Suyun bu çözücü özelliği bitki, hayvan ve diğer organizmalardaki hücrelere gerekli
besinlerin iletimini sağlar. Suyun özgül ısısı çok yüksektir. Özgül ısı, 1 g maddenin sıcaklığını 1°C arttır-
mak için gereken ısı miktarıdır. Suyun bu özelliği; göl, akarsu, deniz ve okyanusların sıcaklıklarını sabit
tutmalarına izin verir.

1. Suyun kimyasal yapısını açıklayınız.

21