Page 42 - Biyoloji 9 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
BİYOLOJİ 9
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Kavram Öğretimi 18
1. ÜNİTE : YAŞAM BİLİMİ BİYOLOJİ > 1.2. Canlıların Yapısında Bulunan Temel Bileşikler
Kavram : Karbonhidratlar
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı ENERJİ İSTER MİSİNİZ? 20 dk.
Çalışmanın Amacı Karbonhidratların canlılar için önemini açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıdaki görseller ve metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Görsel 1: Sinirsel iletim Görsel 2: Antrenman yapan sporcu

Merhaba, ben Ela. 18 yaşındayım. Derslerimde başarılıyım, aynı zamanda bir atletim.
Sağlıklı, güçlü ve başarılı olabilmek için beslenmeme ve uyku düzenime (Görsel 1) çok dikkat ederim. Ay-
rıca yeterli ve dengeli bir şekilde antrenman yaparım. Yaptığım antrenmanlar esnasında (Görsel 2) yüksek
oranda enerji harcarım. Peki, harcadığım bu enerjiyi nasıl karşılarım? Hangi besinleri tüketmem gerekir?
Vücudum hangi besinleri öncelikli olarak enerji elde etmek için kullanır? Sizce beslenme alışkanlıklarım per-
formansımı etkiler mi? Burada birlikte bu soruların cevabını bulmaya çalışalım.
Sporcuların enerji ve besin ögeleri gereksinimleri yaş, cinsiyet ve spor dalları açısından farklılık göster-
mekle birlikte temel beslenme kuralları tüm sporcular için benzerdir. Beslenme, sporcunun gereksinimi
olan enerji ve besin ögeleri ile yeterli sıvı alımını içermelidir. Genel olarak sporcuların karbonhidrattan
zengin diyetle beslenmesi önerilirken protein, vitamin ve mineralleri yeterli tüketmesi, yağdan sağlanan
enerjinin spor yapmayan bireylerden biraz düşük olması önerilmektedir. Ayrıca sporcuların tükettikleri
sıvı miktarı da fazla olmalıdır.
Neden karbonhidrat? Çünkü egzersiz sırasında kullanılan enerjinin temel kaynağı karbonhidratlardır.
Sporcuların beslenmelerinde kompleks karbonhidratlar olan pilav, makarna, ekmek, kuru baklagiller,
sebzeler ve diğer tahıl ürünleri muhakkak bulunmalıdır. Canlılarda enerji eldesi için tüm karbonhidratlar
glikoza yıkılır. Beyin yalnız glikoz ile çalışır. Glikoz serbest olarak bal, üzüm ve incirde bol bulunur. Elde
edilen glikozun fazlası, karaciğer ve kaslarda glikojen olarak depolanır.

1. Yukarıda verilen metin içinde geçen karbonhidrat terimlerini bularak bunları açıklayınız.

39