Page 60 - Coğrafya 9 | Kavram Öğretimi Çalışması

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
37 COĞRAFYA 9 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi
1. ÜNİTE : DOĞAL SİSTEMLER > 1.4. Harita Okuryazarlığı > 1.4.3. Haritacılığın Gelişimi
Kavram : Coğrafi Bilgi Sistemi
Genel Beceriler : Bilgi Okuryazarlığı Becerisi, Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Coğrafi Sorgulama Becerisi, Harita Kullanma Becerisi

Çalışmanın Adı BUGÜN VE YARIN İÇİN COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ 20 dk.
Çalışmanın Amacı Coğrafi bilgi sistemlerinin (CBS) günlük hayattaki sorunların çözümündeki etkisini yorumlayabilme.

Yönerge: Aşağıdaki metin ve görsellerden yararlanarak soruları yanıtlayınız.

Yıldız Teknik Üniversitesi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi ve Gebze Teknik Üniversitesindeki
akademisyenler Marmara Denizi'ndeki deniz salyası (müsilaj) yayılımını belirlemek için Coğrafi
Bilgi Sistemi (CBS) yazılımında kullanılmak üzere "kod" oluşturdular. CBS yazılımları, mekânsal
özelliklerin koordinatlarıyla beraber öz nitelik bilgilerini barındıran analiz, sorgulama gibi
uygulamalar içeren yazılımlardır.
Akademisyenler, CBS yazılımı içerisinde kodu çalıştırdıklarında ulaştıkları sonuçları şöyle
açıklamışlardır:
• Kod ile riskli olan alanlar belirlenip bu alanlar uydu görüntüleriyle izlenebilmektedir.
• Uydu görüntüleriyle gözlem yapmak, saha çalışması yapmadan Marmara Denizi’ndeki
riskli alanların belirlenmesinde zaman ve bütçe tasarrufu sağlamaktadır.
• Akademisyenlerin geliştirdikleri “kod”dan yararlanılarak CBS yöntemleriyle Marmara
Denizi'ndeki deniz salyası sorunu için erken uyarı sistemi oluşturulabilecektir.
CBS ve Uzaktan Algılama’yla (UA) yapılan bu gözlemler, deniz yüzeyinin tamamının saha
çalışması yapılmasına gerek kalmadan ve coğrafi yüzeylere temas edilmeden izlenmesini sağlıyor.
CBS’nin veri toplama yöntemlerinden biri olan UA verileri bu çalışmada önemli bir yere sahiptir.
Dünya yörüngesinde hareket eden uydulardan alınan görüntüler ya da uçak/helikopterle çekilen hava
fotoğrafları UA’nın en önemli verileridir. Bu veriler kullanılarak üretilen haritalarla deniz salyasının
nerelerde kümelendiği, temizleme işleminin başarılı olup olmadığı kod sayesinde CBS yazılımları
kullanılarak takip edilebilmektedir.
Acar vd., Determination of Mucilage in The Sea of Marmara Using Remote Sensing Techniques with Google Earth Engine ,2021

26º E 27º E 28º E 29º E 30º E

41º N T Tekirdağekirdağ
İstanbul
İstanbul
Anadolu Kıyıları
Anadolu Kıyıları
İzmit Körfezi
İzmit Körfezi
Gemlik Körfezi
Gemlik Körfezi
Erdek Kapıdağdek Kapıdağ
Er
Y Yarımadasıarımadası
Çanakkale Boğazı
Çanakkale Boğazı
40º N
N
0 25 50km
Görsel 1: Marmara Denizi’ndeki deniz salyası oluşumlarını gösteren uydu görüntüleri (Acar vd., 2021)

56