Page 70 - Matematik 9 | Kavram Öğretimi Çalışması

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
42 MATEMATİK 9 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi
1. ÜNİTE : SAYILAR VE CEBİR > Denklemler ve Eşitsizlikler > Üslü İfadeler ve Denklemler
Kavram : Üslü İfade
Genel Beceriler : Bilgi Okuryazarlığı Becerisi, Problem Çözme Becerisi
Alan Becerileri : İlişkilendirme Becerisi

Çalışmanın Adı MİTOZ BÖLÜNME 20 dk.
Çalışmanın Amacı Üslü ifade kavramını açıklayabilme.
1. Yönerge: Aşağıda verilen metni okuyunuz ve soruları yanıtlayınız.

Fen bilimleri dersinde mitoz bölünme konusunu öğrenmişti-
niz. Mitoz bölünme, çok hücreli canlılarda büyüme ve geliş-
meyi, tek hücreli canlılarda ise üremeyi sağlamaktadır. Mitoz
bölünme bir canlının doğumundan ölümüne kadar hayatının
her anında gerçekleşir. Mitoz bölünme yaralı bölgelerin iyileş-
mesi, yaşlanmış hücrelerin yenilenmesi gibi vücutta onarım
mekanizmasının bir parçası olarak görev alır. Mitoz bölünme
sonucunda bir hücreden iki yeni hücre meydana gelir.
Bir vücut hücresi arka arkaya mitoz bölünmeler geçirmek-
tedir. Her bölünme sonucunda bir hücreden iki yeni hücre Görsel 1
meydana gelmektedir. Buna göre mitoz bölünmeler sonucu
oluşan toplam hücre sayısına ait tablo aşağıda verilmiştir (Tablo 1).

Tablo 1
Bölünme sayısı Oluşan toplam hücre sayısı
1. bölünme 2
2. bölünme 2 ∙ 2 = 4
3. bölünme 2 ∙ 2 ∙ 2 = 8
⋮ ⋮
7. bölünme 2 ∙ 2 ∙ 2 ∙ 2 ∙ 2 ∙ 2 ∙ 2 = 128
n. bölünme

Tabloda görüldüğü üzere az sayıdaki mitoz bölünme sonucu oluşan toplam hücre sayısını hesaplar-
ken klasik çarpma işlemini kullanarak sonuca ulaşabiliriz. Fakat çok büyük sayılardaki mitoz bölün-
meler sonucu oluşacak toplam hücre sayısını hesaplamak için çarpma işlemi yetersiz hâle gelecektir.
Bunun için hem hesaplama hem de gösterim kolaylığı açısından “üslü ifadeler”i kullanmak daha kul-
lanışlı olacaktır. Görüldüğü gibi üslü ifadeler çok büyük ve çok küçük sayıları ifade etmede kullanılır.
2
Yukarıdaki tabloda 2. bölünme sonucunda oluşan hücre sayısı 2 ∙ 2 = 2 , 3. bölünme sonucunda olu-
3
şan hücre sayısı 2 ∙ 2 ∙ 2 = 2 , 7. bölünme sonucunda oluşan hücre sayısı 2 ∙ 2 ∙ 2 ∙ 2 ∙ 2 ∙ 2 ∙ 2 = 2 üslü
7
ifadesi şeklinde gösterilebilir.

1. Verilen bilgilere göre aşağıdaki cümlelerde verilen boşlukları uygun ve doğru ifadeler ile doldurunuz.

a) n. bölünme sonucunda oluşan hücre sayısı da …………………… üslü ifadesi ile gösterilebilir.

b) Bir sayısının defa kendisi ile çarpılması sonucu oluşan sayı …………………. üslü ifadesi ile
gösterilir. Burada sayısına üslü ifadenin …………….. , sayısına da ………………. denir.

68