Page 67 - Tarih 10 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

TARİH 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI
Çalışma Kağıdı anlamışlar, bu yüzden sadece sınırların düzenlendiği ve dinî ko-
1. Safeviler, Anadolu’ya hâkim olmak için Şii propagandası yapı- nuların karara bağlandığı antlaşmalar yapmışlardır.
yordu. Bu amaçla Osmanlı Devleti içinde çok sayıda casus bu- 2. E
lundurup bunların Safevi elçisi aracılığı ile bilgi sızdırmalarını
sağlıyorlardı. 4. Yönerge:
Örnek Etkinlik:
2. Karamanoğulları Beyliği, Anadolu Selçuklularının varisi olduk-
larını düşündükleri için Osmanlı Devleti ile rekabete girdiler. 1. Osmanlı Devleti’nin ekonomik ve siyasi gücünün zirvede oldu-
Osmanlı hâkimiyetine girdikten sonra bile Safevilerle işbirliği ğu dönemde izlediği ekonomi politikaları, Avrupa’nın bir araya
yapıp bağımsızlıklarını kazanmaya çalıştılar.
gelmesini engellemiştir.
Çoktan Seçmeli Sorular
2. E
1. B
2. B Etkinlik No.: 5
1. Yönerge:
Örnek Etkinlik:
Etkinlik No.: 4
1. Yönerge: 1. Osmanlı Devleti’nin geniş sınırlara sahip olması yüzünden; sı-
Örnek Etkinlik: nırların korunması, merkezi yönetim, ekonomi politikaları vb.
konularında sıkıntılar yaşanmıştır.
1. I. Süleyman’ın amacı, halkına karşı adaletli ve hukuka uygun uy-
gulamalarıyla öne çıkan ve sadece onların refahını düşünen bir 2. Batı medeniyeti ile mücadele edilmiştir. Batıya yapılan seferler-
hükümdar olmaktı. den fırsat buldukça Şii İran ile mücadele edilmiştir.
2. Avrupa’da hristiyanlığın yeni mezhep mensupları Kanuni Sul- 3. A
tan Süleyman’ı adaleti ile meşhur olması ayrıca diğer dinlere 2. Yönerge:
anlayışlı yaklaşımı nedeniyle kurtarıcı, sığınılacak liman olarak
görmüşlerdir. Örnek Etkinlik 1:

3. “Adalet devletin temelidir.” anlayışının gereğini yaparak halka 1. Toplum yapısının kozmopolit olması imparatorlukların en bü-
zulmeden bir yöneticiyi akrabası da olsa cezalandırmaktan geri yük problemidir. Osmanlı İmparatorluğu bu problemi adalet
kalmamıştır. Bu davranışı ile de devletin bekâsını (sürekliliğini) anlayışı ile aşmaya çalışmış ve başarmıştır. Adaletin uygulandığı
önemsediğini göstermiş ve adaleti sağlamıştır. bir toplumsal hayatta ise ekonominin de işler ve sistemli olması
sağlanmıştır.
2. Yönerge: 2. Başka dinden olanlara özgürlük ve hoşgörü sağlayan bu ferman,
Örnek Soru: tarihte bilinen ve dinî serbestliklerin kayıt altına alındığı ilk in-
A san hakları belgesi kabul edilebilir. Fatih’in bu fermanı Fransız
İhtilâli’nden 326 yıl, Uluslararası İnsan Hakları Bildirgesi’nden
Örnek Etkinlik: 485 yıl ve Amerika’nın keşfinden 29 yıl önce uygulamaya kon-
1. Yazılan bu mektup, Kanuni’nin tahta çıktığı ilk günden beri muştur.
hedeflediği Orta Avrupa hakimiyeti ve gerçekleştirmek istediği Örnek Etkinlik 2:
tampon bölge sınırları için bir sebep olmuştur. 1. İslamiyetin simgesi olan hilalin Osmanlıyı da sembolize ediyor
2. Kanuni bu cümleleri yazarken Orhan Gazi veya Yıldırım Beyazıt olması Hollandalıların da kullanımını gerektirmiştir.
örneklerini düşünmüş olabilir. Orhan Gazi, Bizans imparatoru 2. Katolik mezhebine tepki olarak ortaya çıkmış Protestanlık inan-
Kantakuzenos’a yardım etmişti. Yıldırım Bayezid ise Timur’un cı ve temsilcileri doğal olarak kabul görmeyecektir.
zulmünden kaçan Celayir sultanı Ahmed ile Karakoyunlu hü-
kümdarı Kara Yusuf’u korumuştu. 3. A
3. Fransa’yı Şarlken’e karşı koruyacak tek devlet Osmanlı’dır. Bunun Etkinlik No.: 6
farkında olan Fransuva, Müslüman bir hükümdardan yardım
istemek zorunda kalmıştır. Kanuni unvanı, XVIII. yüzyılda ta- 1. Yönerge:
rihçiler tarafından I. Süleyman’a atfedilen bir unvandır. Avrupalı Örnek Sorular:
çağdaş tarihçiler I. Süleyman’ı Muhteşem” (Magnifıcent, Magni- 1. Öğrencilerin bilgi birikimine bağlı olarak farklı cevaplar veri-
fıque) veya “Büyük Türk” (Grand Turc) lakapları ile anmışlardır. lebilir.

3. Yönerge: 2. Öğrencinin bilgi ve birikimine bağlı olarak Türklerin kara mer-
Örnek Etkinlik: kezli fakat denizle etkileşim halinde bir topluluk olduğu vb. ek-
seninde farklı cevaplar verilebilir.
1. Antlaşmada öne çıkan en önemli konu dindir. Osmanlı’nın 3. Öğrencinin bilgi ve birikimine bağlı olarak Görsel 1 için; deniz
Sünni İslam dünyasını temsil etmesi, Safevilerin ise Şii İslam merkezli bir devlet olabileceği, ticaretin ve farklı kültürlerin yo-
dünyasının temsilcisi olması nedeniyle dinî konular öncelikli ğun ve içiçe olduğu, donanma gücünün etklili olduğu, Görsel 2
olmuştur. için; kara merkezli bir devlet olabileceği tarıma dayalı ekonomi-
nin ağırlıkta olduğu ve güçlü kara ordusunun etkili olduğu vb.
2. Osmanlı hükümdarları, İran ile yapılan mücadeleler sonucunda ekseninde farklı cevaplar verilebilir.
bölgenin kontrolünün tam anlamı ile ele geçiremeyeceklerini

66