Page 75 - Türk Dili ve Edebiyatı 10 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEV
CEVAP ANAHTARLARIAP ANAHTARLARI
Etkinlik No.: 14 11. Haber metnine ait konuların güncel olması gerektiği için Co-
vid-19 hastalığı, iklim değişikliği, dünyada yaşanan depremler,
1. 5N1K Kuralı savaşlar ve göçlerle ilgili olaylar konu olarak seçilebilir.
Yaşayan dünya hazinesi olarak kabul edilen kişilere ödül
Ne?
verilmesi 12. Dergilerde bulunan haber metinleriyle Genel Ağ’da bulunan
Nerede? Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi haber metinleri bilgi ve haber vermek, öğretmek amacıyla ya-
zıldığı için benzerlikler gösterir. Bu metinlerde kelimeler genel-
Ne Zaman? Bugün, 2006, 2008
likle gerçek ve terim anlamında kullanılır. Ancak dergiler belli
Yaşayan kültür hazinesi olarak kabul edilecek kişilerin bir hazırlık sürecinden sonra dönemsel olarak çıkarıldığı için
Nasıl?
tespit edilmesiyle dergilerde yer alan metinlerin daha kalıcı olduğu söylenebilir.
Yaşayan kültür hazinesi olan kişiler kültürü gelecek ku- Genel Ağ metinleriyse anlık haberler verir ve dergi metinlerin-
Neden?
şaklara taşıdığı için den farklı olarak okuyucuların yorum yapmasına imkân tanır.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kültür ve Tu-
Kim? rizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, yaşayan kültür hazinesi
olarak kabul edilen kişiler
2. Bu resimde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Kültür
ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un yer alması ve yaşayan
kültür hazinesi olarak kabul edilen kişilere ödül verilmesi görse-
lin, metnin içeriğiyle uyumlu olduğunu göstermektedir.
3. Bu metnin sanata, kültüre ilgi duyan ve değer veren insanlara
hitap ettiği söylenebilir.
4. Genel Ağ ve gazete metinleri kısa ve yalın olması, bilgi verme
amacını taşıması bakımından benzerlik taşımaktadır. Ancak
Genel Ağ metinleri anlık olarak hazırlanmaktadır ve okuyucu-
ların yorumuna açıktır. Gazeteler ise bir gün önceden hazırlan-
maktadır ve okuyucuların yorumuna açık değildir.
5. Gerçek anlamlı kelimler kullanılması, anlatılan olayların tutarlı, doğru
ve ispatlanabilir olması bakımından bu metin gerçekçi bir metindir.
6. Metinde bulunan cümlelerin sonunu, duygu yerlerini, durak ve
vurgularını göstermesi bakımından noktalama işaretleri önem-
lidir. Bu metinde noktalama işaretlerinin kullanılmaması met-
nin yanlış okunması ve anlaşılmasına sebep olabilir.
7. Millî kültürümüzün büyük bir hazine olduğu, hayatımızdan
doğduğu, yeni kültürel değerlerle zenginleştiği, bu kültürün ko-
runması ve gelecek kuşaklara aktarılması gerektiği gibi mesajlar
verilmektedir.
8. Belli bir sanat dalında bilgi ve beceriye sahip olması, o sanat da-
lında on yıldır ustalığını icra ediyor olması ve mesleği devam
ettirecek çıraklar yetiştirmesi.
9. “Ödül alan ustaları tebrik eden Bakan Ersoy” ifadesi özne olduğu
için bu kelime grubundan sonra virgül, bakana ait sözler olduğu
gibi verildiği için tırnak işareti, “olan” sözcüğü eş görevli olduğu
için virgül, cümlenin sonu olduğu için nokta kullanılmıştır.
10. Yüklemin
Cümle Türüne Nedeni
Göre Çeşidi
Bu cümlenin yüklemi olan
Türk milletinin kültürü, bin- “binlerce yıllık tarihimiz kadar
lerce yıllık tarihimiz kadar derin bir görgünün, yaşanmış-
derin bir görgünün, yaşan- İsim lıkların, ihtiyaç, arayış ve çözü-
mışlıkların, ihtiyaç, arayış ve cümlesi mün şekillendirdiği muazzam
çözümün şekillendirdiği mu- bir hazinedir.” ifadesi isim soy-
azzam bir hazinedir. lu sözcüklerden oluştuğu için
cümle isim cümlesidir.
Bakan Ersoy, kültürün merke-
zinde insan olduğunu vurgu- Bu cümlenin yüklemi olan
layarak, kültürü meydana ge- Fiil “söyleme-“ kelimesi fiil olduğu
tirenin de yaşatıp geliştirenin cümlesi için bu cümle fiil cümlesidir.
ve nesilden nesle aktaranın da
insan olduğunu söyledi.
Bu cümlenin yüklemi olan
“milletimizin değerlerinden
Bu insanlar, milletimizin de- İsim hayat bulan edep ve adabın ya-
ğerlerinden hayat bulan edep cümlesi zısız fermanlarıdır.” ifadesi isim
ve adabın yazısız fermanlarıdır.
soylu sözcüklerden oluştuğu
için bu cümle isim cümlesidir.

74