Page 45 - Kimya 11 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

12 KİMYA 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

Örnek: HCl ve CH 3 COOH asitlerin suda iyonlaşma denklemlerini ve asitlik denge sabitlerini yazınız.

[H ][CH 3 OO¯]
+
Cevap: CH 3 COOH(suda) + H 2 O(s) ⇌ H 3 O (suda) + CH 3 COO¯(suda) K = [CH 3 OOH]
+
a
HCl(suda) H (suda) +Cl (suda) kuvvetli asit olduğundan asitlik denge sabiti yazılamaz.
-
+

Örnek: Aşağıda verilen zayıf asitlerin denge sabiti K değerlerinden yararlanarak konjuge bazların
a
(HCOO¯ ve CN¯) K denge sabiti değerlerini bulunuz.
b
HCOOH için K = 1,7.10 HCN için K = 4,9.10 −10
−4
a
a
Cevap: HCOO¯ anyonunun K = 5,8.10 CN¯ anyonunun K = 2,1.10 −5
−11
b b
3. Yönerge Aşağıdaki bilgiler öğrencilerle paylaşılır.
K değerinin büyüklüğü, bir asidin kuvveti hakkında bilgi verir. Asidin kuvveti için diğer bir bilgi
a
iyonlaşma yüzdesinin hesaplanması ile elde edilir.
+
İyonlaşan [H ] derişimi
İyonlaşma yüzdesi = .100
Asidin başlangıç derişimi

Asidin kuvveti arttıkça iyonlaşma yüzdesi de artar. Tek protonlu HA asidi için iyonlaşan asit
derişimi, dengedeki A¯ iyonlarının ya da H iyonlarının derişimine eşittir. Buna göre iyonlaşma yüzdesi
+
+
[H ]
İyonlaşma yüzdesi = .100 şeklinde hesaplanır.
[HA]
Burada [H ], dengedeki derişim ve [HA] başlangıç derişimidir.
+

4. Yönerge Aşağıdaki örneklerin öğrenciler tarafından çözümü sağlanır.

Örnek: 25 C’de 0,1M HA zayıf asidinin pH’si 4 olduğuna göre iyonlaşma sabiti ve iyonlaşma yüzdesi
o
kaçtır?

+
Cevap: pH = 4 ise [H ] = 10 M
−4
+
HA(suda) ⇌ H (suda) + A (suda)
−
Başlangıç (M): 0,1 ------ ------
Değişim (M) : -10 −4 +10 +10 −4
−4
Denge (M) : 0,1-10 +10 +10 −4
−4
−4
[H ][A ] 10 .10 −4 K = 1. 10 −7
+
−
−4
K = = 0,1-10 −4 a
[HA]
a
İhmal edilir.
0,1 M HA asidinin 10 moları iyonlaştığına göre
−4
100 (M) X
X = 0,1 M ise iyonlaşma yüzdesi = % 0,1

44